Sleep Apnea : झोपेत श्वास थांबण्याचा आजार स्लीप अ‍ॅप्निया म्हणजे काय? आजच्या ताणतणावाच्या आणि व्यस्त जीवनशैलीच्या काळात झोपेशी संबंधित आजार झपाट्याने वाढताना दिसत आहेत. त्यापैकीच एक गंभीर आजार म्हणजे स्लीप अ‍ॅप्निया Sleep Apnea. हा असा विकार आहे ज्यामध्ये माणूस झोपेत असताना त्याचा श्वास काही सेकंदांपासून काही वेळा मिनिटभर थांबतो. हे प्रसंग रात्रीच्या वेळी अनेकदा होतात. परिणामी शरीरात ऑक्सिजनची कमतरता निर्माण होते आणि हृदय, मेंदू यासारख्या महत्त्वाच्या अवयवांवर ताण येतो. वेळेत उपचार न घेतल्यास हा विकार हृदयरोग, उच्च रक्तदाब आणि स्ट्रोकसारख्या गंभीर परिणामांना कारणीभूत ठरू शकतो. (Sleep Apnea)
स्लीप अ‍ॅप्नियाची लक्षणं ओळखणं का आवश्यक आहे? या विकाराची सर्वात मोठी अडचण म्हणजे रुग्णाला स्वतःलाच याची जाणीव नसते. झोपेत श्वास थांबणे ही क्रिया आपोआप घडते.परंतु काही सामान्य लक्षणं आहेत जी लक्षात घेतल्यास वेळेत निदान होऊ शकतं
झोपेत मोठ्याने घोरणे (snoring)
झोपेत अचानक जाग येणे आणि श्वास घेताना त्रास होणे
सकाळी डोकेदुखी, तोंड कोरडे पडणे
दिवसभर झोप येणे किंवा थकवा जाणवणे
लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण येणे
चिडचिडेपणा किंवा मूड स्विंग्स
Sleep Apnea
स्लीप अ‍ॅप्निया मुख्यत दोन प्रकारचा असतो
1. ऑब्स्ट्रक्टिव स्लीप अ‍ॅप्निया (OSA) श्वासनलिकेमध्ये अडथळा निर्माण झाल्यामुळे श्वास थांबतो.
2. सेंट्रल स्लीप अ‍ॅप्निया (CSA) मेंदू श्वास नियंत्रित करण्याच्या संकेतांमध्ये अडथळा आणतो.
जोखीम वाढवणारे घटक म्हणजे
लठ्ठपणा (obesity)
जाड मान किंवा टॉन्सिल्स वाढलेले असणे
जास्त प्रमाणात मद्यपान किंवा धूम्रपान
पुरुषांमध्ये आणि 40 वर्षांवरील व्यक्तींमध्ये हा आजार अधिक आढळतो
कौटुंबिक इतिहास किंवा आनुवंशिकता
उपचार आणि काळजी कशी घ्यावी? स्लीप अ‍ॅप्नियासाठी डॉक्टर Sleep Study (Polysomnography) करून अचूक निदान करतात. उपचारांमध्ये काही जीवनशैलीतील बदल आणि वैद्यकीय उपकरणांचा समावेश असतो
Sleep Apnea
===================
हे देखील वाचा :
Shreyas Iyer : जाणून घ्या श्रेयस अय्यरला झालेली ‘प्लीहा’ची दुखापत किती धोकादायक?
Heart Attack : हार्ट अटैकचे आधीचे इशारे शरीर काही तासांपूर्वीच देतं चेतावणी, ओळखल्यास वाचू शकते जीव
=====================
वजन कमी करणं
झोपण्याची योग्य स्थिती (पाठ न करून बाजूला झोपणं)
धूम्रपान आणि मद्यपान टाळणं
झोपेपूर्वी जड अन्न टाळणं
गंभीर प्रकरणांमध्ये CPAP मशीन (Continuous Positive Airway Pressure) वापरलं जातं, ज्यामुळे झोपेत सतत हवेचा प्रवाह मिळून श्वास थांबत नाही.
झोपेतला धोका ओळखा स्लीप अ‍ॅप्निया हा फक्त घोरण्याचा प्रश्न नाही, तर तो एक गंभीर आरोग्याचा इशारा आहे. दुर्लक्ष केल्यास हृदयविकाराचा झटका, स्ट्रोक, मधुमेह आणि मानसिक थकवा यांसारख्या समस्या वाढू शकतात. त्यामुळे नियमित झोपेची गुणवत्ता राखा, श्वासाच्या समस्येकडे दुर्लक्ष करू नका आणि वेळेत वैद्यकीय सल्ला घ्या. योग्य उपचार घेतल्यास हा आजार पूर्णपणे नियंत्रणात आणता येतो आणि आरोग्यदायी झोप पुन्हा मिळवता येते. (Sleep Apnea)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
