Martin Luther King Jr : मार्टिन ल्यूथर किंग ज्यूनियर हे अमेरिकेतील नागरिक हक्क चळवळीचे एक प्रमुख नेते होते. त्यांनी अमेरिका तसेच जगभरातील लोकांसाठी समानता, सामाजिक न्याय आणि अहिंसेचे संदेश दिले. ४ एप्रिल १९६८ रोजी टेनेसी राज्यातील मेम्फिस शहरात त्यांची हत्या झाली. त्यांच्या मृत्यूनंतर संपूर्ण जगभरात संताप उसळला, मात्र या हत्येमागचं सत्य अनेक वर्षं गूढच राहिलं.
१९६८ मध्ये जेम्स अर्ल रे या व्यक्तीला त्यांच्या हत्येसाठी दोषी ठरवण्यात आलं आणि त्यानेही स्वत: गुन्हा कबूल केला. मात्र काही वर्षांनंतर त्याने कबुली मागे घेतली आणि सांगितलं की त्याला या गुन्ह्यासाठी फसवण्यात आलं. या प्रकरणात सतत नवीन प्रश्न उपस्थित होऊ लागले. त्यामुळे या हत्येमागे खरंच कोण होतं, याविषयी लोकांमध्ये साशंकता निर्माण झाली.
५० वर्षांनंतर उघड झालेली गुप्त फाईल
मार्टिन ल्यूथर किंग यांच्या हत्येनंतर FBI आणि CIA यांनी यासंदर्भात अनेक दस्तऐवज तयार केले. यातील बहुतांश दस्तऐवज गोपनीयतेच्या नावाखाली लपवण्यात आले होते. २०२७ पर्यंत हे दस्तऐवज उघड न करण्याचा निर्णय घेतला गेला होता. मात्र काही माहिती २०१८ मध्ये आणि काही २०२३ मध्ये सार्वजनिक करण्यात आली.
Martin Luther King Jr
या फाइल्समध्ये जे समोर आलं ते धक्कादायक होतं:
- FBI कडून लक्ष ठेवण्यात आलेलं – FBI ने किंग यांच्या प्रत्येक हालचालींवर लक्ष ठेवले होते. त्यांच्या दूरध्वनीवर टॅपिंग, बैठका रेकॉर्ड करणे, आणि त्यांना बदनाम करण्याचे प्रयत्न याचा खुलासा फाइल्समध्ये झाला आहे.
- FBI चे कटकारस्थान? – काही दस्तऐवजांतून हेही सूचित होतं की FBI मध्ये काही अधिकार्‍यांना किंग यांच्याबद्दल तीव्र द्वेष होता आणि त्यांना कुठल्याही मार्गाने थांबवण्याचा विचार होत होता. किंग यांच्या मृत्यूपूर्वी काही आठवड्यांपूर्वी त्यांना एक धमकीपत्रही पाठवण्यात आलं होतं, ज्यात त्यांनी आत्महत्या करावी असा सूचक संदेश होता.
- राजकीय संबंध आणि भीती – किंग यांचा समाजवादी आणि युद्धविरोधी भूमिकांमुळे त्यांना केवळ वर्णद्वेषी लोकांपासून नव्हे, तर सरकारमधील काही शक्तींनाही धोका वाटू लागला होता. व्हिएतनाम युद्धाविरोधात किंग यांनी घेतलेली ठाम भूमिका वॉशिंग्टनमध्ये अनेकांना खटकली होती.
- हत्येच्या दिवशी सुरक्षा कमी? – हत्येच्या दिवशी त्यांच्या सभेच्या ठिकाणी सुरक्षा कमी का ठेवण्यात आली होती? आणि ज्याठिकाणी ते होते, त्या लोर्रेन मोटेलच्या आसपास सुरक्षेचं अपयशही अनेक प्रश्न निर्माण करतं.(Martin Luther King Jr)
===========
हे देखील वाचा :
Donald Trump : अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प लाल टायच का घालतात?
Bali’s Hindu Heritage : बालीमध्येच ‘हिंदू’ कसे उरले ?
Dalai Lama : दलाई लामांना भारताने आश्रय तर दिला, पण चीनमुळे …
===========
मार्टिन ल्यूथर किंग यांचं हत्याकांड आजही अनेक शंकांच्या भोवऱ्यात अडकलेलं आहे. जरी जेम्स अर्ल रे याला दोषी ठरवण्यात आलं असलं तरी अनेक विश्लेषक, संशोधक आणि त्यांच्या कुटुंबीयांनी या निर्णयावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केलं आहे. ५० वर्षे लपवलेली फाइल्स उघडल्यानंतर हे स्पष्ट होतं की या हत्येमागे केवळ एखाद्या व्यक्तीचा नव्हे, तर संस्थात्मक पातळीवरचा संभाव्य कटकारस्थानाचा सुगावा मिळतो. हे प्रकरण केवळ अमेरिकेच्या इतिहासातील एक दुःखद घटना नाही, तर लोकशाहीत मतभिन्नता मांडणाऱ्यांना किती धोका असू शकतो याचेही उदाहरण आहे.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
