Ulcer Care : अल्सर हा पोटातील आणि अन्ननळीतील आजारांचा एक सामान्य प्रकार आहे, ज्यामध्ये अन्ननळी (esophagus), पोट (stomach) किंवा लहान आतड्यातील (duodenum) आतील थरांमध्ये जखम निर्माण होते. या जखमेमुळे अन्नपचनात त्रास होतो आणि वेदना निर्माण होतात. सुरुवातीच्या अवस्थेत अल्सर सहज ओळखता येऊ शकत नाही, पण काही लक्षणे ही चेतावणी देतात.
सुरुवातीची लक्षणे
अल्सरची सुरुवात हलक्या पोटदुखीपासून होते. यामध्ये अन्न खाल्ल्यानंतर किंवा रिकाम्या पोटावर हलकेच दाह, गॅस, फुगणे, जळजळ (heartburn) किंवा पोटातील ताण जाणवतो. काही वेळा अन्न न खाल्ल्यासही रिकाम्या पोटात वेदना होते. दुसरे लक्षण म्हणजे उलट्या येणे किंवा उलट्या वळण (nausea and vomiting), ज्यामध्ये रक्त किंवा काळा पदार्थ (black stool) दिसल्यास गंभीर अल्सरची शक्यता असते. सतत गॅस, अपचन, जुलाब किंवा पोट फुगणे हेही लक्षण म्हणून समोर येते.
अल्सर होण्याची कारणे
अल्सर अनेक कारणांमुळे होतो. हेलिकोबॅक्टर पायलोरी (Helicobacter pylori) या बॅक्टेरियामुळे पोटातील आंतरच्या थरांमध्ये जखम तयार होते. ताणतणाव, अनियमित आहार, मसालेदार, तळलेले किंवा जड अन्नाचे सेवन, जास्त प्रमाणात अल्कोहोल, धूम्रपान किंवा काही औषधांचा दीर्घकालीन वापरही अल्सर वाढवतो. सुरुवातीच्या अवस्थेत या कारणांचा प्रभाव लक्षात घेऊन उपाय करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
Ulcer Care
घरगुती आणि वैद्यकीय उपाय
सुरुवातीच्या अल्सरमध्ये काही घरगुती उपाय उपयुक्त ठरतात. आहारावर नियंत्रण ठेवणे महत्त्वाचे आहे. जड, तिखट, जास्त तेलकट किंवा ऑईलयुक्त अन्न टाळावे. लहान लहान जेवण घेणे, जास्त प्रमाणात पाणी प्यावे आणि उशिरा रात्री जेवण टाळावे. हळद, आले, आद्रक, लसूण, मोहरीचे तेल यासारख्या नैसर्गिक पदार्थांमुळे पोटाचे नुकसान कमी करता येते. ताणतणाव कमी करण्यासाठी योग, प्राणायाम आणि ध्यानाचा सराव उपयुक्त ठरतो.
वैद्यकीय उपचारांमध्ये डॉक्टर पोटातील आम्ल कमी करणारी औषधे (Antacids, Proton Pump Inhibitors) किंवा जीवाणू नष्ट करणारी औषधे (Antibiotics for H. pylori) देतात. गंभीर प्रकरणांमध्ये अल्सराच्या जखमेवर सर्जिकल हस्तक्षेपाची गरज भासू शकते. सुरुवातीच्या अवस्थेत तातडीने वैद्यकीय सल्ला घेणे महत्वाचे आहे, जेणेकरून जखमेची वाढ रोखता येईल आणि गंभीर समस्या टाळता येईल.
=======
हे देखील वाचा :
Health : वज्रासन केल्याने आरोग्याला होतात अनेक मोठे लाभ
Tomato Fever : टोमॅटो फिव्हर काय आहे? मुलांच्या आरोग्याची कशी काळजी घ्यावी
Health Care : चिया, सब्जा आणि अळशी…ऋतूनुसार कोणत्या बिया कधी खाव्यात?
=======
जीवनशैलीत बदल
अल्सर टाळण्यासाठी नियमित जीवनशैली महत्त्वाची आहे. पुरेसा झोप घेणे, ताण कमी करणे, धूम्रपान आणि मद्यपान टाळणे, वजन नियंत्रित ठेवणे, आणि संतुलित आहार घेणे हे दीर्घकालीन उपाय आहेत. या सवयी अंगीकारल्यास अल्सरच्या पुनरावृत्तीची शक्यता खूप कमी होते आणि पोटाचे आरोग्य राखता येते.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
