Parenting Tips : संभाषण कौशल्य म्हणजे आपले विचार, भावना आणि मते योग्य पद्धतीने व्यक्त करण्याची कला. हे कौशल्य मुलांमध्ये लहानपणापासून विकसित होणे आवश्यक आहे. शालेय जीवनात, सामाजिक संबंधांमध्ये आणि पुढील व्यावसायिक आयुष्यात संवादकौशल्य फार महत्त्वाचे ठरते. पण अनेकदा मुलं आपले विचार स्पष्टपणे मांडू शकत नाहीत किंवा संकोचामुळे संवाद टाळतात. अशावेळी पालकांनी आणि शिक्षकांनी योग्य मार्गदर्शन दिल्यास मुलांमधील संभाषण कौशल्य सहज सुधारता येते.
सर्वप्रथम, घरात संवादाचे वातावरण असणे आवश्यक आहे. मुलं बोलतात तेव्हा त्यांचे बोलणे लक्षपूर्वक ऐकणे, त्यांना थांबवून दुरुस्त न करता संयमाने ऐकणे खूप महत्त्वाचे ठरते. यामुळे मुलांना आत्मविश्वास मिळतो आणि ते आपले विचार स्पष्टपणे मांडण्यास तयार होतात. संवाद करताना त्यांच्या लहानशा गोष्टींचे कौतुक करणेही गरजेचे आहे.
मुलांना जास्तीत जास्त वाचनाची सवय लावावी. गोष्टींची पुस्तके, बालसाहित्य, मासिके यांचा अभ्यास केल्याने त्यांची शब्दसंपदा वाढते. जेव्हा शब्दसंपदा समृद्ध असते तेव्हा विचार मांडणे सोपे जाते. त्याचप्रमाणे वाचलेल्या गोष्टींबद्दल मुलांना प्रश्न विचारणे, त्यांचे मत जाणून घेणे हेही संवादकौशल्य वृद्धिंगत करण्यासाठी उपयुक्त आहे.
संभाषण कौशल्य सुधारण्यासाठी खेळाची पद्धत प्रभावी ठरते. “रोल प्ले” म्हणजेच एखाद्या प्रसंगाची नक्कल करून मुलांनी भूमिका वठवणे, नाटके किंवा कथा सांगणे या उपक्रमांमुळे त्यांची बोलण्याची भीती दूर होते. शाळेतल्या भाषण, वाचन किंवा गटचर्चा यासारख्या उपक्रमात सहभागी होण्यासाठी मुलांना प्रोत्साहित करणेही तितकेच महत्त्वाचे आहे.
Parenting tips
आजच्या डिजिटल युगात मुलं मोबाईल, टीव्ही किंवा कॉम्प्युटरवर वेळ घालवतात. त्यामुळे प्रत्यक्ष संवाद कमी होतो. पालकांनी याकडे लक्ष देऊन मुलांना मित्रमैत्रिणींसोबत खेळायला, सामूहिक उपक्रमांत सहभागी व्हायला प्रोत्साहन द्यावे. गटामध्ये खेळताना, एकत्र काम करताना मुलांचे संभाषण कौशल्य नैसर्गिकरित्या विकसित होते.
याशिवाय, शिष्टाचार आणि संवादातील शुद्धता यांचे मार्गदर्शन करणेही आवश्यक आहे. इतरांशी बोलताना सभ्य भाषा वापरणे, नजरेला नजर देऊन बोलणे, आवाजाचा टोन नियंत्रित ठेवणे या लहानशा पण महत्त्वाच्या गोष्टी संभाषण अधिक प्रभावी करतात. पालकांनी स्वतः आदर्श ठेवून मुलांसमोर योग्य संवाद पद्धती दाखवावी.(Parenting Tips)
=======
हे देखील वाचा :
Lifestyle : जोडलेल्या भुवयांमागे देखील आहे एक मोठे शास्त्र
Relationship Tips : एखाद्यासोबत मैत्री करताना भीती वाटत असेल तर या 5 टिप्स करा फॉलो
Black Thread : जाणून घ्या पायात काळा धागा बांधणे योग्य की अयोग्य
==========
एकूणच, मुलांमधील संभाषण कौशल्य सुधारण्यासाठी घरातील वातावरण, वाचनाची सवय, उपक्रमांमध्ये सहभाग, तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर आणि पालकांचे मार्गदर्शन या गोष्टी आवश्यक आहेत. आत्मविश्वास, शिस्त आणि योग्य शब्दप्रयोग यांच्या मदतीने मुलं आत्मविश्वासपूर्ण व प्रभावी वक्ते बनू शकतात. संभाषण कौशल्य ही आयुष्यभर साथ देणारी कला असल्याने तिची जपणूक बालपणापासूनच केली तर मुलांचे व्यक्तिमत्त्व सर्वांगीण विकसित होऊ शकते.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
