Special Intensive Revision (SIR): Election Commission of India (ECI)चे पॅन-इंडिया Special Intensive Revision (SIR) किती वेळा नागरिकत्व पुरावे का मागितले जातात भारतातील मतदार यादीतील ताजोपणा आणि शुद्धीकरणासाठी वेळोवेळी ‘Special Intensive Revision’ (SIR) ही प्रक्रिया राबवली जाते. परंतु या प्रक्रियेची किती वेळा अंमलबजावणी झाली आहे आणि या अंतर्गत नागरिकत्व किंवा राहणीसंबंधीचे पुरावे का मागितले जातात — हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे ठरते. (Special Intensive Revision (SIR))
Special Intensive Revision (SIR)
SIR म्हणजे काय आणि कधी करण्यात आला आहे? Special Intensive Revision (SIR) म्हणजे मतदार यादी पूर्णतः तपासले जाणारे, घराघर त्यातील नावं व माहिती पडताळली जाणारी प्रक्रिया आहे. ([The India Forum][1])२०२५ मध्ये बिहारमध्ये SIR प्रक्रिया सुरु करण्यात आली होती. [Press Information Bureau] त्यानंतर १२ राज्ये व केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये दुसऱ्या टप्प्यात पॅन-इंडियाभर SIR राबवण्याची घोषणा करण्यात आली आहे. मात्र, किती वेळा SIR झाली आहे याची पूर्ण, स्पष्ट व सार्वजनिक यादी उपलब्ध नाही. महत्त्वाचे म्हणजे, सुप्रीम कोर्ट आणि अन्य संस्थांनी या प्रक्रियेतील तंत्र आणि पुरावे यांविषयी मुददे उपस्थित केले आहेत. (Special Intensive Revision (SIR))
नागरिकत्व आणि राहणीचे पुरावे का मागितले जातात? मागील SIR प्रक्रियेत सर्वसामान्य नागरिकांकडून निवासी, राहणी व नागरिकत्व संबंधीची माहिती सबमिट करण्याचे निर्देश आले आहेत. उदाहरणार्थ, बिहारमध्ये SIR अंतर्गत निवेदकांना नागरिकत्व स्वीकारल्याची स्वयंघोषणा जन्मप्रमाणपत्र/नैसर्गिकरण प्रमाणपत्र यांपैकी एक पुरावा सादर करावा लागला. [The Economic Times] ECI नेही स्पष्ट केले आहे की आधार कार्ड हे नागरिकत्व पुरावा नाही, म्हणजे ते फक्त ओळखीसाठी वापरले जाऊ शकते. याचप्रमाणे, या प्रक्रियेचा हेतू मतदार यादीतील अयोग्य व्यक्तींची वगळणी, पाठीमागचे नामविहाय नावे कमी करणे आणि निवडणुकांची शुद्धता राखणे असा आहे. (Special Intensive Revision (SIR))
Special Intensive Revision (SIR)
प्रक्रिया आणि विवाद SIR अंतर्गत घराघर फेरफटका, नवीन नावे वगळणं, पुरावा सादर करणाऱ्यांची पडताळणी अशा गोष्टी होतात. तथापि, या प्रक्रियेशी काही राजकीय व न्यायिक विवाद देखील जोडले गेले आहेत. काही पक्षांनी सांगितले आहे की ही प्रक्रिया नागरिकत्वाच्या तपासणीमध्ये जाऊ शकते असा धोका आहे. किती वेळा SIR झाली आहे किंवा कुठे सर्व प्रक्रिया झाली आहेत याची माहिती अद्याप सार्वत्रिक पातळीवर प्रकाशित झालेली नाही. त्यामुळे प्रक्रिया पारदर्शकतेच्या दृष्टीने देखील आव्हान बनली आहे.(Special Intensive Revision (SIR))
=================
हे देखील वाचा :
=================
भविष्यातील दिशा सध्याच्या घोषणेप्रमाणे, दुसऱ्या टप्प्यात भारतातील काही विशेष राज्ये व केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये SIR राबवले जाणार आहेत त्यात पश्चिम बंगाल, तामिळनाडू, केरल, उत्तर प्रदेश यांचा समावेश आहे. ECI ने सांगितले आहे की निवडणुकांपूर्वी मतदार यादीत चुकिची नावे वगळण्यासाठी व खात्रीशीर यादीसाठी ही पावले आवश्यक आहेत. अशा मोठ्या प्रमाणावर प्रक्रिया राबवण्यासाठी वेळ, संसाधने व संघटनात्मक तयारी लागते, असे पक्षशासकीय मतप्रमाणपत्र देखील आहे. Special Intensive Revision ही प्रक्रिया निवडणुकीच्या पारदर्शकतेसाठी व मतदार यादीतील शुद्धीसाठी महत्त्वाची आहे. परंतु, तिच्या वेळापत्रकाची, किती वेळा झाली आहे याची आणि नागरिकत्वाविषयी कोणते प्रमाणित पुरावे आवश्यक आहेत याची माहिती अद्याप पूर्णपणे उपलब्ध झालेली नाही यामुळे व्यापक चर्चा सुरू आहे.जो नागरिक आहे, त्याने निर्वाचन यादीमध्ये आपली माहिती ताजी ठेवणे, आपली निवडणुक अधिकारीांकडे नोंदणी सुरक्षित ठेवणे व पुरावे वेळेवर सादर करणे हाच उत्तम मार्ग आहे.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
