Palestine Currency : पॅलेस्टाइन हा मध्यपूर्वेतील एक विशेष भौगोलिक आणि राजकीय दृष्ट्या गुंतागुंतीचा प्रदेश आहे. येथे स्वतंत्र सार्वभौम चलन नाही. त्याऐवजी, वेगवेगळ्या ऐतिहासिक, राजकीय आणि आर्थिक कारणांमुळे फिलिस्तीनमध्ये तीन प्रकारची चलने वापरली जातात – इस्रायली शेकेल (ILS), जॉर्डनियन दिनार (JOD) आणि अमेरिकन डॉलर (USD). या तिन्ही चलनांचा वापर विशिष्ट परिस्थितींमध्ये व वेगवेगळ्या भागांत होतो.
इस्रायली शेकेल (ILS) हा फिलिस्तीनमधील दैनंदिन व्यवहारात सर्वाधिक वापरला जाणारा चलन आहे. वेस्ट बँक आणि गाझा पट्टीत बाजारपेठ, किराणा दुकाने, इंधन, वाहतूक आणि सामान्य खरेदी-विक्री यासाठी प्रामुख्याने शेकेल वापरला जातो. याचे मुख्य कारण म्हणजे पॅलेस्टाइन आणि इस्रायल यांच्यातील व्यापार संबंध. बहुतेक वस्तू इस्रायलमार्फतच फिलिस्तीनमध्ये येतात, त्यामुळे शेकेलमध्ये व्यवहार करणे सोपे पडते.
Palestine Currency
जॉर्डनियन दिनार (JOD) चा वापर मुख्यतः वेस्ट बँक प्रदेशात होतो. विशेषतः बँकिंग व्यवहार, मालमत्ता खरेदी-विक्री, मोठ्या व्यावसायिक करार आणि सरकारी व्यवहार यामध्ये दिनारला प्राधान्य दिलं जातं. यामागे ऐतिहासिक कारण आहे. १९६७ पूर्वी वेस्ट बँक जॉर्डनच्या ताब्यात होती, आणि तेव्हापासूनच दिनार इथे प्रचलित झाला. आजही त्याचा वापर आर्थिक स्थैर्य आणि मूल्य टिकवण्यासाठी केला जातो.
अमेरिकन डॉलर (USD) प्रामुख्याने आंतरराष्ट्रीय व्यापार, आयात-निर्यात आणि पर्यटनाशी संबंधित व्यवहारात वापरला जातो. गाझा पट्टीत डॉलरला विशेष मागणी आहे, कारण बाहेरील मदत संस्था, आंतरराष्ट्रीय एनजीओ आणि परदेशी गुंतवणूकदार बहुतेक वेळा डॉलरमध्ये निधी देतात. याशिवाय, मोठे व्यावसायिक व्यवहार किंवा परदेशातील नातेवाईकांकडून येणाऱ्या रकमेकरिता डॉलरचाच वापर जास्त केला जातो.
एकूणच, पॅलेस्टाइनमध्ये या तिन्ही चलनांचा वापर वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये होतो. शेकेल दैनंदिन आयुष्यात, दिनार मोठ्या व स्थिर आर्थिक व्यवहारात आणि डॉलर आंतरराष्ट्रीय व्यवहारात महत्त्वाचा ठरतो. स्वतंत्र चलन नसल्यामुळे पॅलेस्टाइनची अर्थव्यवस्था परकीय चलनांवर अवलंबून राहते, ज्यामुळे आर्थिक धोरणे आखताना अनेक अडचणी निर्माण होतात. तरीही, या बहुपर्यायी चलन व्यवस्थेमुळे स्थानिकांना काही प्रमाणात लवचिकता मिळते आणि परिस्थितीनुसार वेगवेगळ्या चलनांचा वापर करता येतो.
