Nepal Kumari Devi : नेपाळमध्ये कुमारी देवी म्हणजेच “जिवंत देवी” ही परंपरा शेकडो वर्षांपासून चालत आलेली आहे. काठमांडू व्हॅलीमध्ये विशेषतः नेवार समुदायामध्ये कुमारी पूजली जाते. हिंदू आणि बौद्ध श्रद्धा एकत्र येऊन या परंपरेला आकार दिला आहे. कुमारी ही देवी तलेजूची जिवंत प्रतिमा मानली जाते. त्यामुळे नेपाळी समाजात तिचे स्थान अत्यंत पवित्र आहे.
निवडीची प्रक्रिया
कुमारीची निवड ही अत्यंत काटेकोर आणि धार्मिक विधींनी युक्त असते. सर्वप्रथम, कुमारीसाठी लहान वयातील मुलींचा शोध घेतला जातो. प्रामुख्याने त्या शाक्य किंवा बज्राचार्य नेवार बौद्ध कुटुंबातील असतात. निवडीसाठी ३२ गुणांचा विचार केला जातो, ज्यामध्ये मुलीचा चेहरा, आवाज, त्वचा, दात, केस यांसह संपूर्ण व्यक्तिमत्त्व पवित्र आणि दोषरहित असावे, अशी अपेक्षा असते.
यानंतर मुलीला विविध धार्मिक चाचण्यांमधून जावे लागते. उदाहरणार्थ, देवी तलेजूच्या मूर्तीसमोर धैर्याची परीक्षा घेतली जाते. या वेळी तिला काळ्या रंगाचे प्राणी, घोडे, म्हशी दाखवले जातात, मोठे आवाज केले जातात, पण ती घाबरली नाही पाहिजे. जर ती न घाबरता शांत राहिली तर तिला कुमारी देवी म्हणून मान्यता मिळते.
Nepal Kumari Devi
कुमारी देवीचे जीवन
एकदा निवड झाल्यानंतर ती मुलगी काठमांडूमधील कुमारी घर (Kumari Ghar) येथे राहते. ती सार्वजनिकरित्या फक्त काही ठराविक सण-उत्सवात बाहेर पडते, त्यामध्ये प्रमुख म्हणजे इंद्रजात्रा उत्सव. त्या वेळी लोक तिच्या दर्शनासाठी मोठ्या संख्येने येतात. कुमारी देवी लोकांना आशीर्वाद देते आणि ती सजीव देवी मानली जाते. तिचे आयुष्य देवी म्हणून तेव्हाच संपते जेव्हा तिच्या शरीरावर जखम होते, रक्त येते किंवा ती किशोरावस्थेत प्रवेश करते. त्यानंतर नवीन कुमारीची निवड केली जाते.(Nepal Kumari Devi)
सध्याची नेपाळमधील स्थिती
आजच्या काळात नेपाळ एक लोकशाही प्रजासत्ताक देश आहे, परंतु कुमारी देवीची परंपरा अजूनही तेवढ्याच श्रद्धेने चालते. काठमांडूमध्ये अजूनही कुमारी देवीचे अस्तित्व सांस्कृतिक आणि धार्मिक दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जरी नेपाळ आधुनिकतेकडे वाटचाल करत असला तरी, या परंपरेमुळे देशाची वैशिष्ट्यपूर्ण ओळख जगभरात जपली गेली आहे.
दुसरीकडे, नेपाळ आज राजकीय अस्थिरता, रोजगाराच्या मर्यादित संधी, परदेशात मोठ्या प्रमाणात स्थलांतर आणि आर्थिक आव्हाने या समस्यांना सामोरे जात आहे. तरीसुद्धा, कुमारी देवीची प्रथा देशाच्या सांस्कृतिक अभिमानाचे प्रतीक मानली जाते. पर्यटकांमध्येही ही परंपरा मोठ्या आकर्षणाचा विषय आहे.
=======
हे देखील वाचा :
Nepal : भारतावर ताबा मिळवणाऱ्या मुघलांना नेपाळ का जिंकता आला नाही?
Nepal : जर नेहरु यांनी मान्य केले असते तर नेपाळ भारताचे राज्य असते…काय होता प्लॅन?
Russian Mystery : रशियाची ही विहीर थेट नरकात घेऊन जाते ?
========
कुमारी देवीची निवड प्रक्रिया ही फक्त धार्मिक विधी नसून नेपाळी संस्कृतीचा गाभा आहे. लहानशा मुलीला देवी मानून लोक तिची पूजा करतात हे जगात दुर्मीळ आहे. सध्याच्या बदलत्या परिस्थितीतसुद्धा ही प्रथा नेपाळला जागतिक पातळीवर एक वेगळी ओळख देते. आधुनिकतेसोबत परंपरेचे असे संतुलन राखणे हेच नेपाळी समाजाचे वैशिष्ट्य आहे.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
