इस्रोकडून खऱ्या अर्थाने यंदाची दिवाळी साजरी केली आहे. कारण इस्रोने दिवाळीच्या दिवसात व्हिकल मार्क ३ एम२ चे प्रक्षेपण करण्यात आले होते. तर याच्या प्रक्षेपणाने पुन्हा एकदा इतिहास रचला आहे. यामुळे भारतात आणखी आनंदाचे वातावरण दिसून आले. मिशन LVM M2/OneWeb India1 पूर्णपणे यशस्वी झाले आहे. वनवेबच्या ३६ रॉकेट प्रक्षेपणाच्या या मिशनसाठी इस्रोने आपले सर्वाधिक भारी रॉकेट एलवीएम-३ म्हणजेच लॉन्च व्हीकल मार्क ३ (LVM3 Rocket) ला आंध्रप्रदेशातील श्रीहरिकोटा येथून मध्यरात्री १२ वाजून ७ मिनिटांनी प्रक्षेपित केले होते.
एलवीएम-३ ला आधी जीएसएलवी मार्क रॉकेटच्या नावाने ओळखले जायचे. या मिशनसाठी २४ तासांचा कालावधी ठेवण्यात आला होता. मिशनमध्ये ब्रिटिश स्टार्टअप वनवेबच्या ३६ उपग्रहांना लॉन्च करण्यात आले होते. तर वनवेब एक खासगी सॅटेलाइट कम्युनिकेशन कंपनी आहे. भारतीय कंपनी भारती एंटरप्राइजेच वनबेव मध्ये एक प्रमुख गुंतवणूकदार आणि शेअर होल्डर आहे. या लॉन्चिंगसह इस्रोने ग्लोबल कमर्शियल लॉन्च सर्विस मार्केटमध्ये आपली एन्ट्री केली आहे.
या लॉन्चचा दुसरा सेट
स्पेस डिपार्टमेंट अंतर्गत सुरु करण्यात आलेल्या सेंट्रल पब्लिक सेक्टर एंटरप्राइजेस, NSIL ने लंडन स्थित वनबेवसह दोन LVM 3 च्या माध्यमातून LEO सेटेलाइट्सच्या लॉन्च सर्विसचा करार केला. नुकत्याच सुरु झालेल्या स्पेस डिपार्टमेंटच्या अंतर्गत इस्रोच्या कमर्शियल लेग प्रमाणेच काम करणाऱ्या NSIL सह हे पहिले कमर्शियल एलवीएम३ लॉन्च होते. याचे दुसरे लॉन्चचा दुसरा सेट ३६ सेटेलाइट्स हे पुढील वर्षाच्या सुरुवातीला प्रक्षेपित केले जाणार आहेत.
हे मिशन अत्यंत एनएसआयएल आणि इस्रो या दोघांसाठी खुप महत्वपूर्ण मानले जात होते. कारण पहिल्यांदाच जेव्हा लॉन्च व्हीकल मार्क ३ च्या माध्यमातून एखादे कमर्शियल लॉन्च करण्यात आले होते. यापूर्वी इस्रो कमर्शियल लॉन्चसाठी पीएसएलवीचा वापर करत होता. तर लॉन्च व्हीकल मार्क ३ इस्रोचा सर्वाधिक वजनदार रॉकेट आहे जो आपल्यासह जवळजवळ ४ टन वजनाचे पेलोड जियो सिंक्रोनस ऑर्बिटमध्ये आणि ८ टन वजनी पेलोड लो अर्थ ऑर्बिटमध्ये घेऊन जाण्यास सक्षम आहे. (LVM3 Rocket)
हे देखील वाचा- Veto Power म्हणजे काय?
इस्रोच्या रॉकेटला बाहुबली का बोलले जाते?
हे तीन टप्प्यातील रॉकेट आहे. ज्यामध्ये दोन सॉलिड मोटर स्टेप्स ऑन आणि एक लिक्विड प्रोपोलेंट कर स्टेज आहे. याचदरम्यान मध्ये क्रायोजेनिक स्टेज आहे. यांच्या जबरदस्त वजनामुळे त्यांना बाहुबली असे म्हटले जाते. आतापर्यंत कमर्शियल लॉन्चला पीएसएलवीच्या माध्यमातून पूर्ण केले जायचे. तर या बाहुबलीला कमर्शिल मार्केटमध्ये उतरवण्यासह इस्रो आणि एनएसआयएलसाठी नवे प्लॅटफॉर्म सुरु करणार आहे. आता या प्रक्षेपणाच्या यशासह इस्रोने जगभरात आपले नाव अधिक उंच केले आहे. खरंतर भारताने आतापर्यंत ३०० हून अधिक कमर्शियल लॉन्च करत जगाला असे सांगितले आहे की, कमी खर्चात सुद्धा कशा पद्धतीने स्पेसमध्ये यश मिळवता येते.
