आज कार्तिक पौर्णिमा असल्याने सर्वच मंदिरांमध्ये भाविकांची मोठ्या प्रमाणावर गर्दी असेल. आज खऱ्या अर्थाने दिवाळीचा शेवट होतो. आजच्या दिवसाला देव दिवाळी म्हणून देखील ओळखले जाते. देवशयनी एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णू निद्राधीन होतात आणि चातुर्मासाला सुरुवात होते. या काळात भगवान शिव संपूर्ण सृष्टीचे पालकत्व घेतात आणि तिला चालवतात. आज कार्तिक पौर्णिमेला भगवान विष्णू निद्रेतून बाहेर येतात आणि भगवान शिव पुन्हा त्यांच्याकडे सृष्टीचा कारभार सोपवतात आणि तपश्चर्येमध्ये लिन होतात. (Kartik purnima)
म्हणूनच आजच्या दिवशी भगवान शिव आणि भगवान विष्णू यांच्या पूजेला खास महत्त्व आहे. सृष्टीचे संचालक आणि संहारक असलेल्या या दोन देवांच्या आराधनेसाठी आजचा दिवस खूपच विशेष आहे. त्यामुळे आज भाविक शंकराच्या आणि विष्णूच्या मंदिरात जाऊन देवाचे दर्शन घेतात. मात्र भारतात शिव आणि विष्णू यांचे एकत्र असणारे एकमेव मंदिर आहे. आजच्या खास दिवसाच्या निमित्ताने आपण याच विशेष मंदिराबद्दल जाणून घेऊया जिथे भगवान शिव आणि भगवान विष्णू यांची सोबतच पूजा केली जाते. (Lord shiva)
ओडिशाच्या भुवनेश्वर येथे प्रसिद्ध लिंगराजा नावाने एक मंदिर आहे. लिंगाराजा मंदिर भारतातील सर्वात प्राचीन मंदिरांपैकी एक आहे. याला विशेष महत्त्व आहे, कारण येथे भगवान शिव तसेच विष्णू यांची सोबतच पूजा केली जाते. असे मानले जाते की भुवनेश्वर शहराचे नाव त्याच्या नावावर आहे. भगवान शिव यांच्या पत्नीला येथे भुवनेश्वरी म्हणतात. त्याचवेळी लिंगराज म्हणजे लिंगमचा राजा, ज्याला येथे भगवान शिव म्हटले जाते. या मंदिरात शिवाची पूजा कीर्तीवास, नंतर हरिहर म्हणून केली जात असे. भुवनेश्वरमधील लिंगराजा मंदिर हे शहराच्या मुख्य गोष्टींपैकी एक आहे. (Todays Marathi Headline)
राजा जाजती केशती याने सातव्या शतकात हे लिंगराज मंदिर बांधले होते. लिंगराज मंदिराची खास गोष्ट म्हणजे या मंदिरात फक्त हिंदू धर्माच्या लोकांनाच प्रवेश दिला जातो. लिंगराज मंदिर प्रामुख्याने भगवान शिवाला समर्पित आहे, भगवान विष्णूच्या प्रतिमा देखील येथे आहेत. मुख्य मंदिर ५५ मीटर उंच असून त्यात सुमारे ५० इतर मंदिरे आहेत. भारतातील जवळपास प्रत्येक लिंगम मंदिर फक्त भगवान शिवाला समर्पित आहे. (Latest Marathi News)
तथापि लिंगराज मंदिर हे भारतातील एकमेव असे मंदिर मानले जाते जेथे भगवान विष्णू आणि भगवान शिव दोघांची एकत्र पूजा केली जाते. येथे दररोज एकूण २२ देवतांची पूजा केली जाते. दरवर्षी एकदा लिंगराजाची प्रतिमा बिंदू सागर तलावाच्या मध्यभागी असलेल्या जलमंदिरात नेली जाते. मंदिरात दररोज ६००० हून अधिक पर्यटक येतात. लिंगराज म्हणजे “लिंगमचा राजा” ज्याचा येथे उल्लेख भगवान शिव आहे. खरं तर, येथे शिवाची पूजा कृतिवासाच्या रूपात केली जात होती आणि नंतर भगवान शिवांची हरिहर नावाने पूजा केली गेली. (Top Trending Headline)
लिंगराज मंदिराचा इतिहास खूप पुरातन आहे. हे मंदिर ११व्या शतकातील असल्याचे सांगितले जाते. इतिहासानुसार, हे मंदिर ११ व्या शतकात सोमवंशी राजा जाजती याने बांधले होते असे मानले जाते. जाजती केशरींनी आपली राजधानी जयपूरहून भुवनेश्वरला हलवली, ज्याला ब्रह्म पुराणात प्राचीन धर्मग्रंथ म्हणून एकाक्षर म्हणून संबोधले गेले आहे. लिंगराज मंदिर हे कलिंग शैलीच्या वास्तुकलेसह ओरिसा शैलीचा एक उत्कृष्ट नमुना आहे. मंदिराची रचना खोल शेड वाळूच्या दगडाने बांधलेली आहे. मंदिराचे मुख्य प्रवेशद्वार पूर्वेकडे आहे, तर लहान प्रवेशद्वार उत्तरेकडे आणि दक्षिणेकडे आहेत. २,५०,००० चौरस फूट क्षेत्रफळाचे विशाल क्षेत्र व्यापलेले, लिंगराज मंदिर विशाल बिंदू सागर तलावाभोवती बांधले गेले आहे आणि गडाच्या भिंतींनी वेढलेले आहे ज्यात शिल्पे कोरलेली आहेत. दुसरीकडे मंदिराचे बुरुज ४५.११ मीटर अंतरावर आहेत. मंदिर परिसरात सुमारे दीडशे छोटी मंदिरे आहेत. (Top Marathi News)
मंदिराचे चार वेगळे भाग आहेत. हे मुख्य गर्भगृह असलेली संरचना आहे, जगनमोहन जे सभामंडप, नाटा मंदिर किंवा उत्सव हॉल आणि भोग-मंडप किंवा अर्पण हॉल यांचा समावेश असलेली रचना आहे. भोगमंडपाला प्रत्येक बाजूला चार दरवाजे आहेत, ज्याच्या बाह्य भिंती विविध हिंदू आकृतिबंधांनी सुशोभित आहेत. या संकुलाचे छत पिरॅमिड आकाराचे असून त्याच्या वर एक उलटी घंटा व कलश आहे. (Latest Marathi Headline)
=======
Tripurari Purnima : त्रिपुरारी पौर्णिमेला ‘अशा’ पद्धतीने करा भगवान शिव आणि विष्णू यांची पूजा
Kartika Purnima : कार्तिक पौर्णिमा स्पेशल : जाणून घ्या भगवान कार्तिकेय यांच्याबद्दल रंजक माहिती
=======
मंदिरातील मुख्य देवता, आतील गाभाऱ्यात असलेले शिवलिंग, मजल्यापासून ८ इंच उंच आणि ८ फूट व्यासाचे आहे. टॉवर १८० फूट उंच कोरलेला आहे. हिंदू मान्यतेनुसार लिंगराज मंदिरातून एक नदी जाते. मंदिराचा पॉइंट सागर टाकी या नदीच्या पाण्याने भरतो. असे म्हणतात की हे पाणी शारीरिक आणि मानसिक रोग दूर करते. लोक हे पाणी पुष्कळदा अमृत म्हणून पितात आणि सणासुदीत भक्त या कुंडात स्नान करतात. (Top Trending News)
लिंगराजाच्या मंदिराची पौराणिक कथा
लिंगराज मंदिराबाबत एक आख्यायिका आहे. भगवान शिवाने एकदा देवी पार्वतीला सांगितले की ते बनारसपेक्षा भुवनेश्वर शहराचे कौतुक का करतात. देवी पार्वती स्वत: सामान्य स्त्रीच्या रूपात या शहराचा शोध घेण्यासाठी आली होती. तेव्हा त्यांना कृती आणि वास नावाचे दोन राक्षस दिसले, ज्यांना त्यांच्याशी लग्न करायचे होते. देवीने सतत नकार देऊनही राक्षस पार्वतीचा पाठलाग करत राहिले. स्वतःला वाचवण्याच्या प्रक्रियेत त्यांनी त्या दोघांचाही नाश केला. त्यानंतर भगवान शिवाने अवतार घेतला आणि बिंदू सारस सरोवराची निर्मिती केली आणि तेथे अनंतकाळ वास्तव्य केले. (Social News)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
