Liver Transplant: शरीरातील लिव्हर हा सर्वात महत्त्वाचा अवयव आहे, जो रक्तातील विषारी द्रव्ये फिल्टर करण्याचं, पोषक घटक साठवण्याचं आणि पचन प्रक्रियेत मदत करण्याचं काम करतो. मात्र, जेव्हा लिव्हर गंभीरपणे निकामी होतं, तेव्हा एकमेव उपाय म्हणजे *लिव्हर ट्रान्सप्लांट* (Liver Transplant). अनेकांना असं वाटतं की या शस्त्रक्रियेत डोनरचा संपूर्ण लिव्हर बसवला जातो, परंतु वस्तुस्थिती थोडी वेगळी आहे.
लिव्हर ट्रान्सप्लांट म्हणजे काय?
लिव्हर ट्रान्सप्लांट ही अशी शस्त्रक्रिया आहे, ज्यात रुग्णाचं खराब झालेलं लिव्हर काढून त्याऐवजी निरोगी लिव्हरचा भाग बसवला जातो. लिव्हर हे एकमेव अवयव आहे जो स्वतःची पुनरुत्पत्ती (regeneration) करू शकतो. त्यामुळे डोनरकडून फक्त अर्धं लिव्हर घेतलं जातं आणि ते काही आठवड्यांत पुन्हा वाढतं. त्याचप्रमाणे, प्राप्तकर्त्याचं नवीन लिव्हरही शरीरात पूर्ण वाढून कार्यक्षम होतं.
Liver Transplant
डोनरचा लिव्हर पूर्ण बसवला जातो का?
बहुतेक वेळा लिव्हरचा एक भाग (partial liver) बसवला जातो. दोन प्रकारचे ट्रान्सप्लांट असतात – 1. लिव्हिंग डोनर लिव्हर ट्रान्सप्लांट (Living Donor) यात जिवंत व्यक्तीकडून (सहसा नातेवाईकांकडून) अर्धं लिव्हर घेतलं जातं. 2. डीसीज्ड डोनर ट्रान्सप्लांट (Deceased Donor) मेंदूमृत झालेल्या व्यक्तीचं पूर्ण लिव्हर वापरलं जातं.
=====================
हे देखील वाचा :
Uric Acid : हाडांतील युरिक अॅसिड वाढवतात या 5 भाज्या! संधिवात आणि सांधेदुखीचं संकट टाळा वेळेवर
Rakhi Sawant : डोनाल्ड पाप्पांनी राखी सावंतसाठी बांधला चक्क बंगला, अभिनेत्रीचा अजब दावा
Georgia Meloni : जॉर्जिया मेलोनी आणि सिगारेट !
=====================
लिव्हर ट्रान्सप्लांटचा खर्च किती येतो?
भारतामध्ये लिव्हर ट्रान्सप्लांटचा खर्च २० ते ३० लाख रुपये इतका असतो. काही मोठ्या हॉस्पिटल्समध्ये हा खर्च ४० लाखांपर्यंतही जाऊ शकतो. या खर्चात खालील गोष्टींचा समावेश असतो
-शस्त्रक्रियेपूर्व चाचण्या आणि औषधं
-शस्त्रक्रिया आणि ICU खर्च
-रुग्णालयात राहण्याचा कालावधी
-ऑपरेशननंतरच्या औषधांचा आणि फॉलो अपचा खर्च
लिव्हर ट्रान्सप्लांटनंतरची काळजी ट्रान्सप्लांटनंतर रुग्णाला आयुष्यभर इम्युनोसप्रेसंट औषधं घ्यावी लागतात, जेणेकरून शरीर नवीन लिव्हर नाकारत नाही. तसेच, योग्य आहार, व्यायाम आणि डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार फॉलो अप महत्त्वाचा असतो.
लिव्हर ट्रान्सप्लांटवेळी आणि नंतरची काळजी
लिव्हर ट्रान्सप्लांट ही शस्त्रक्रियेची प्रक्रिया आहे आणि यावेळी रूग्णाने डॉक्टरांच्या सूचनांचे काटेकोर पालन करणे अत्यंत आवश्यक असते. शस्त्रक्रियेला जाण्यापूर्वी, रक्त तपासणी, यकृताची कार्यक्षमता, इतर अंगांची स्थिती आणि औषधांचा आढावा घेणे महत्त्वाचे असते. शस्त्रक्रियेतून पूर्वी जास्तीत जास्त काळ आराम करा आणि मानसिकदृष्ट्या तयार राहा. शस्त्रक्रियेपूर्वी काही औषधे बंद करणे किंवा बदलणे आवश्यक असल्यास, ते डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखालीच करा.
शस्त्रक्रियेनंतर, शरीरावर होणाऱ्या इन्फेक्शनपासून बचावासाठी स्वच्छता आणि हायजीनची काळजी घ्या. डॉक्टरांनी दिलेल्या इम्यूनोसप्रेसिव्ह औषधांचा वेळेत वापर करा, कारण हे औषध यकृताला नवे अंग स्वीकारण्यास मदत करतात. आहार संतुलित आणि हलका ठेवा, जास्त तेलकट किंवा प्रक्रियायुक्त अन्न टाळा. नियमित तपासण्या आणि डॉक्टरांचा सल्ला घेणे अनिवार्य आहे. व्यायाम हळू हळू सुरू करा आणि शरीराला पूर्ण विश्रांती मिळेल याची काळजी घ्या. या काळजीमुळे लिव्हर ट्रान्सप्लांट नंतर यकृताची कार्यक्षमता टिकते आणि दीर्घकाळ आरोग्य चांगले राहते.(Liver Transplant)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
