तेलंगणा 2 जून 2014 रोजी भारतातील 28 वे राज्य म्हणून उदयास आले. तेलंगणा निर्मिती दिवस 2022 दरवर्षी 2 जून रोजी साजरा केला जातो. आंध्र प्रदेशमधून तेलंगणा वेगळे राज्य म्हणून 2014 मध्ये पहिल्यांदा साजरा करण्यात आला. हा दिवस दशकभर चाललेल्या चळवळीचा अंतिम परिणाम होता ज्यामध्ये भाषिक आधारावर नव्हे तर सांस्कृतिक आधारावर नवीन राज्य निर्माण झाले. (Telangana Formation Day 2022)
हा दिवस त्या सर्व लोकांच्या त्याग आणि सहकार्याचे स्मरण करतो ज्यांनी हे वेगळे राज्य बनवण्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती दिली. तेलंगणा स्थापना दिनानिमित्त दरवर्षी अनेक परिषदा आणि कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
इतिहास
1 नोव्हेंबर 1956 रोजी, आंध्र प्रदेशात विलीन होऊन तेलंगणा हे तेलगू भाषिक लोकांसाठी एकसंध राज्य तयार करण्यासाठी पूर्वीच्या मद्रासपासून वेगळे करण्यात आले. 1969 मध्ये तेलंगणा प्रदेशात नवीन राज्यासाठी विरोध आणि आंदोलने झाली. 1942 च्या आंदोलनात विविध सामाजिक संघटना, विद्यार्थी संघटना आणि सरकारी कर्मचाऱ्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. हे आंदोलन इतके हिंसक होते की, पोलिसांनी केलेल्या गोळीबारात अनेकांचा मृत्यू झाला. या निषेधाचे फलित म्हणजे 1972 मध्ये स्वतंत्र आंध्र प्रदेश म्हणून नवीन राज्य निर्माण झाले.
सुमारे 40 वर्षांच्या विरोधानंतर, तेलंगणा विधेयक फेब्रुवारी 2014 मध्ये काँग्रेस कार्यकारिणी आणि भारतीय जनता पक्षाने (BJP) लोकसभेत मंजूर केले. 2014 मध्ये भारतीय संसदेत हे विधेयक सादर करण्यात आले आणि त्याच वर्षी आंध्र प्रदेश पुनर्रचना कायद्याला संमती मिळाली. या विधेयकानुसार, उत्तर-पश्चिम आंध्र प्रदेशातील दहा जिल्ह्यांनी तेलंगणाची निर्मिती केली.
====
हे देखील वाचा: गुजरातली हि ‘स्त्री’ करणार वराशिवाय लग्न, एकट्या लग्नाचे अनोखे प्रकरण
====
तेलंगणा राज्याचे महत्त्व
तेलंगणा राज्याची निर्मिती ही तेलंगण चळवळीचा विजय आहे. हे आंध्र प्रदेश राज्यापासून तेलंगणाच्या अधिकृत विभक्ततेचे स्मरण करते. 2 जून 2014 रोजी, 57 वर्षे जुनी चळवळ संपुष्टात आली आणि तेलंगणातील लोकांच्या आशा पूर्ण झाल्या.
या चळवळीने प्रदेशातील लोकांना एक वेगळी ओळख तर दिलीच, पण भारताचा नकाशाही बदलला, जो आता राज्याच्या सीमा दाखवतो. दरवर्षी स्थापना दिनी, भारताचे पंतप्रधान आणि राष्ट्रपती तसेच देशभरातील राजकीय नेते तेलंगणातील लोकांना शुभेच्छा पाठवतात.
