आपल्या भारतीय लोकांच्या घरामध्ये एक अलिखित आणि पूर्वापार चालणारी परंपरा आहे, आणि ती म्हणजे रोज जेवण झाले की मुखवास म्हणून बडीशेप खायची. बऱ्याच लोकांना जेवण झाले गोड, चविष्ट बडीशेप खायला खूप आवडते. काही लोकं तर अगदी दोन-दोन, तीन-तीन चमचे बडीशेप खातात. काही लोकं जेवण झाल्यानंतर तर खातात सोबतच दिवसभर देखील खात असतात.
लोकांचे बडीशेप प्रेम पाहून हॉटेलमध्ये देखील जेवण झाल्यानंतर बिलासोबत बडीशोप दिली जाते. अनेक घरी बडिशोपचा वापर मसाल्यांमध्ये देखील केला जातो. जेवणाला चव देणारी आणि जेवणानंतर तोंडाची चव गोड करणारी ही बडीशेप अतिशय गुणकारी आहे. तिचे सेवन केल्यामुळे आपल्या शरीराला अनेक फायदे होत असतात. जिऱ्यासारखी मात्र हिरव्या रंगाची ही बडीशेप आरोग्याच्या दृष्टीने खूपच लाभदायक आहे. चला जाणून घेऊया बडीशेप खाण्याचे फायदे.
बडीशेपचे आरोग्यदायी फायदे
व्हिटॅमिन सी, मॅग्नेशियम, लोह, सेलेनियम, मॅंगनीज, जस्त, कॅल्शियम, पोटॅशियम आणि तांबे बडीशेपच्या बियांमध्ये आढळतात. या धान्यांचे नियमित सेवन केल्याने शरीराला एक नाही तर अनेक फायदे होतात. बडीशेप खाण्याच्या पद्धतीही वेगळ्या आहेत. बडीशेप जशीच्या तशी चघळता येते, या बिया पाण्यात मिसळून किंवा उकळून प्याव्यात. बडीशेपचा चहा बनवूनही पिण्यानेही शरीराला फायदे मिळतात.
रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत होते
बडीशेपमध्ये व्हिटॅमिन सी आणि अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात. याच्या सेवनाने रोगप्रतिकारशक्ती वाढते. याशिवाय शरीराला आजारांशी लढण्याची ऊर्जा मिळते. त्यामुळे तुम्ही दररोज याचे सेवन करू शकता.
रक्तदाब नियंत्रित
बडीशेप खाल्ल्याने रक्तदाब नियंत्रित राहण्यास मदत होते. यामध्ये पोटॅशियमची चांगली मात्रा आढळते. यामुळे रक्तदाबावर चांगला परिणाम होतो. याने हृदयाचे आरोग्यही चांगले राहते.
वजन नियंत्रण
वाढत्या वजनामुळे त्रासलेले लोक बडीशेपचे पाणी पिऊ शकतात. बडीशेपमध्ये भरपूर फायबर असते, त्यामुळे त्याचे सेवन केल्याने पोट दीर्घकाळ भरलेले वाटते आणि जास्त खाण्याची शक्यता कमी असते. यामुळे वजन कमी होण्यास मदत होते. बडीशेप चयापचय सुधारण्यासाठी देखील उपयुक्त आहे.
पोटाच्या समस्या दूर होतील
बडीशेप बद्धकोष्ठता, अपचन आणि सूज यासारख्या पोटाच्या समस्या दूर करण्यासाठी देखील फायदेशीर आहे. बडीशेप खाल्ल्याने शरीरात गॅस्ट्रिक एन्झाईम्स वाढतात जे पचन सुधारण्यासाठी प्रभावी असतात. जेव्हाही पोटात अस्वस्थता जाणवते तेव्हा लगेच बडीशेपचा चहा बनवून प्या.
त्वचाही चमकते
बडीशेपचे पाणी शरीरातील घाणेरडे विषारी पदार्थ काढून टाकते. जेव्हा शरीरातून विषारी पदार्थ काढून टाकले जातात. तेव्हा त्याचा प्रभाव केवळ अंतर्गतच नाही तर बाहेरूनही दिसून येतो आणि त्वचा स्वच्छ आणि चमकदार बनते.
तोंडातील दुर्गंधी कमी होते
ज्या व्यक्ती तोंडातून येणाऱ्या दुर्गंधीमुळे त्रस्त असतात, त्यांच्यासाठी बडीशेप उत्तम पर्याय आहे. यासाठी बडीशेपचा काढा मदत करू शकतो. बडीशेप उत्तम माऊथ फ्रेशनर मानली जाते.
हृदयरोग्यांसाठी फायदेशीर
बडीशेप खाल्ल्यास हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोक यांसारख्या गंभीर आजारांपासून बचाव होतो. त्यामध्ये पोटॅशियम भरपूर प्रमाणात असते. हे शरीरातील फोलेटचे प्रमाण कमी करते आणि उच्च रक्तदाब नियंत्रित करते. याशिवाय यात असलेले व्हिटॅमिन सी फ्री रॅडिकल क्रियांना प्रतिबंधित करते आणि हृदय निरोगी करते.
मासिक पाळीमध्ये फायदेशीर
काही स्त्रिया मासिक पाळीच्या वेळेस होणाऱ्या वेदनांमुळे खूप वेदनेत असतात. अशावेळी बडीशेप खाणे चांगले असते. तसेच, त्यामध्ये आढळणारे फायटोस्ट्रोजन स्तन सूज आणि वेदना कमी करण्यास मदत करतात.
अपचनाची समस्या
अपचनासारख्या समस्येपासून सुटका मिळवण्यासाठी बडीशेप फायदेशीर मानली जाते. यासाठी बडीशेपचा काढाही फायदेशीर ठरतो. गॅस, ऍसिडिटी अशा त्रासांपासून लांब राहण्यासाठीही बडीशेप फायदेशीर आहे.
डोळ्यांसाठी फायदेशीर
बडीशेप आणि साखर खाल्ल्याने डोळे दीर्घकाळ निरोगी राहतात. यामुळे दृष्टी सुधारते. बडीशेप आणि साखर एकत्र खाल्ल्यास तुमची दृष्टी सुधारेल. चष्म्याचा नंबर कमी होण्यासही मदत होईल.
खोकला आणि सर्दीसाठी उपयुक्त
जर तुम्हाला खोकला आणि घसादुखीचा त्रास होत असेल तर तुम्ही बडीशेप आणि साखर खावी. यामध्ये असलेले औषधी गुणधर्म तुम्हाला सर्दी आणि खोकल्यापासून आराम देतात.
बाळंतीण स्त्रियांसाठी
बडीशेपमध्ये लैक्टोजेनिक गुणधर्म असतात, जे आईचे दूध वाढवण्यास मदत करतात. बडीशेप रक्तातील प्रोलॅक्टिनची पातळी वाढवण्यासाठी देखील उपयुक्त आहे. यामुळेच प्रसूतीनंतर मातांना बडीशेप खाण्याचा सल्ला दिला जातो.
(कोणतेही उपाय करताना तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या )
