Indian Stock Market : भारतीय शेअर बाजाराचा पाया रचणाऱ्या महान उद्योगपतींपैकी एक नाव म्हणजे प्रेमचंद रॉयचंद जैन. त्यांना भारताच्या शेअर बाजाराचा पहिला बिगबुल म्हणून ओळखले जाते. १९ व्या शतकात मुंबईच्या आर्थिक क्षेत्रात त्यांनी निर्माण केलेली क्रांती आजही विसरता येत नाही. केवळ १८ वर्षांच्या वयात त्यांनी व्यापार क्षेत्रात पाऊल ठेवले आणि आपल्या बुद्धिमत्ता, जोखीम घेण्याच्या क्षमतेमुळे आणि आर्थिक चातुर्यामुळे मुंबईच्या बाजारपेठेत स्वतःचं वेगळं स्थान निर्माण केलं.
व्यवसायिक कारकीर्दीची सुरुवात
प्रेमचंद रॉयचंद यांचा जन्म १८३१ साली गुजरातमधील एका जैन कुटुंबात झाला. लहानपणापासूनच गणित आणि हिशेब यामध्ये त्यांची गती होती. शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी मुंबईतील एका ब्रोकरेज फर्ममध्ये नोकरी केली. काही वर्षांतच त्यांनी स्वतःचा व्यवसाय सुरू केला आणि लालभाई प्रेमचंद अँड कंपनी या नावाने स्टॉक ट्रेडिंग फर्म स्थापन केली. त्या काळी शेअर बाजार ही नवी संकल्पना होती, पण रॉयचंद यांनी बाजारातील बदलांचे अचूक भाकीत करून मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली. त्यांच्या तीक्ष्ण आर्थिक दूरदृष्टीमुळे लोक त्यांना बुल ऑफ बॉम्बे म्हणू लागले. (Indian stock market)
indian stock market
शेअर मार्केटमधील कमाल आणि पतन
१८६० च्या दशकात भारतातील शेअर बाजारात अभूतपूर्व तेजी आली. त्या काळात *कापूस व्यापार* आणि *रेल्वे शेअर्स* यामध्ये प्रचंड गुंतवणूक होत होती. प्रेमचंद रॉयचंद यांनी या संधीचं सोनं केलं आणि काही वर्षांत कोट्यवधी रुपयांची कमाई केली. तेव्हाच्या काळात त्यांची संपत्ती सुमारे *दहा कोटी रुपये* एवढी होती, जी आजच्या काळात अब्जावधी रुपयांच्या बरोबरीची मानली जाऊ शकते. मात्र, १८६५ मध्ये अमेरिकन सिव्हिल वॉर संपल्यानंतर कापसाच्या व्यापारात घसरण झाली आणि भारतीय बाजारपेठ कोसळली. अनेक व्यापाऱ्यांप्रमाणेच रॉयचंद यांनाही मोठा तोटा सहन करावा लागला. (Indian stock market)
दानशूर आणि सामाजिक कार्यकर्ता
प्रेमचंद रॉयचंद हे केवळ व्यापारी नव्हते तर एक मोठे दानशूर समाजसेवक होते. आर्थिक संकट आलं तरी त्यांनी सामाजिक बांधिलकी कधीही विसरली नाही. त्यांनी मुंबई विद्यापीठासाठी मोठे देणगी दिली आणि त्यांच्या सन्मानार्थ विद्यापीठात रॉयचंद पुरस्कार (Premchand Roychand Scholarship) सुरू करण्यात आला. हा पुरस्कार आजही शैक्षणिक क्षेत्रातील गुणवंत विद्यार्थ्यांना दिला जातो. त्यांनी जैन मंदिरे, शिक्षणसंस्था, आणि सामाजिक प्रकल्प उभारण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात निधी दिला जातो.
=====================
हे देखील वाचा :
Israel : हमासनं इस्रायली ओलिसांची सुटका केली !
Germany Jail : जर्मनीत कैदी जेलमधून पळाला तरी का दिली जात नाही शिक्षा? जाणून घ्या अनोखा कायदा!
NRI Village : भारतातील हे गाव ओळखले जाते परदेशात राहणाऱ्या रहिवाशांमुळे, जाणून घ्या यामागचं रहस्य!
========================
प्रेमचंद रॉयचंद यांची वारसा आणि प्रेरणा
प्रेमचंद रॉयचंद जैन यांनी भारतातील आर्थिक व्यवस्थेचा पाया रचला. त्यांनी दाखवून दिलं की योग्य वेळी गुंतवणूक, दूरदृष्टी आणि जोखीम घेण्याची तयारी असेल तर आर्थिक यश मिळवणं शक्य आहे. त्यांच्या कार्यातूनच भारतातील आधुनिक बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज (BSE) सारख्या संस्थांचा विकास झाला. आजच्या राकेश झुनझुनवाला, राधाकिशन दमानी, किंवा राकेश झुनेजा यांसारख्या गुंतवणूकदारांचा मार्ग त्यांनीच दाखवून दिला होता. (Indian stock market)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
