कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला नरक चतुर्दशीचा सण साजरा केला जातो. याला यम चतुर्दशी आणि छोटी दिवाळी असेही म्हणतात. या दिवशी दिवाळीतील पहिले अभ्यंगस्नान देखील केले जाते. यंदा नरक चतुर्दशी सोमवार, २० ऑक्टोबर रोजी साजरी होणार आहे. नरक चतुर्दशीच्या दिवशी मृत्यूची देवता यमराजाची पूजा केल्याने दीर्घायुष्यचे वरदान मिळते. नरक चतुर्दशीचा दिवस साजरा करण्यामागे महत्वाचे कारण आहे. पौराणिक कथेनुसार, या दिवसी भगवान श्रीकृष्णाने पत्नी सत्यभामाच्या मदतीने नरकासुर नावाच्या राक्षसाचा वध केला होता. या राक्षसाने देवता आणि ऋषींना त्रास तसेच १६ हजार महिलांनाही ओलीस ठेवले होते. (Marathi)
म्हणूनच नरकासुराला एका स्त्रीच्या हातून मरण्याचा शाप मिळाला होता. नरकासुराचा वध झाला त्या दिवशी अश्विन महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी होती. नरकासुराच्या तावडीतून सुटका झालेल्या या १६ हजार महिला पुढे श्रीकृष्णाच्या पट्टराणी म्हणून ओळखल्या जाऊ लागल्या. नरक चतुर्दशीच्या दिवशी पहाटे लवकर उठून सुवासिक तेल, उटणे लावून अभ्यंगस्नान केले जाते. सूर्योदय व्हायच्या आत या दिवशी अंघोळ करणे शुभ समजले जाते. (Narak Chaturdashi)
जर तुम्ही उशिरा सूर्योदयानंतर अंघोळ केली तर तुम्हाला नरक प्राप्त होतो अशी मान्यता आहे. घरात अनेकदा वडीलधारे मंडळी देखील याबद्दल आपल्याला सांगतात. या नरकाबद्दल आपण सर्वानीच ऐकले आहे. नरक हा अजिबातच चांगला मानला जात नाही. मृत्यूनंतर व्यक्ती तिच्या कर्मानुसार स्वर्गात किंवा नरकात जाते असे आपल्या पुराणांमध्ये सांगितले आहे. स्वर्गाबद्दल तर आपल्याला भरपूर माहिती आहे. मात्र मग नक्की नरक म्हणजे काय?, या नरकात जाणे म्हणजे नक्की कुठे जाते?, नरक कुठे आहे? नरक चतुर्दशीच्या निमित्ताने आपण याच नरकाबद्दल काही महत्वाच्या गोष्टी जाणून घेऊया. (Todays Marathi Headline)
नरक ही मृत्यूनंतरच्या जीवनातील एक संकल्पना आहे, जिथे पापी लोकांना त्यांच्या पृथ्वीवरील वाईट कर्माची शिक्षा मिळते असे मानले जाते. धर्म आणि लोककथांमध्ये, नरक हे एक दुःखमय ठिकाण आहे, जे पृथ्वीच्या खाली स्थित आहे आणि जिथे मृत्यूनंतर आत्म्यांना यातना दिल्या जातात, असा उल्लेख आहे. हिंदू धर्मात गरुड पुराण आणि कठोपनिषद नरकाचे वर्णन करतात. नरकाचे वर्णन पृथ्वीच्या खाली असलेल्या ठिकाणी केले जाते जेथे पापी आत्मे टाकले जातात. (Diwali 2025)
========
Diwali 2025: दिवाळीचे ५ दिवस प्रत्येक दिवस सांगतो शुभत्व, प्रेम आणि नव्या सुरुवातीचा अर्थ!
========
स्वर्ग हा कैलास पर्वताच्या वर मानला जातो, तर नर्क पृथ्वीच्या खाली म्हणजेच पाताळाच्या खाली मानला जातो. नरकाला अधोलोक देखील म्हणतात. महाभारतात जेव्हा राजा परीक्षित यांनी शुकदेवजींना नरक जग कुठे आहे असे विचारले तेव्हा ते म्हणाले की नरक हे त्रैलोक्यात आहे. हे दक्षिणेकडे पृथ्वीच्या खाली पाण्याच्या वर स्थित आहे. तेथे सूर्यपुत्र पितृराज यम राहतो. येथे यमदेव आपल्या दूतांनी आणलेल्या मृतांना त्यांच्या दुष्कर्माची शिक्षा देतात.
गरुडपुराण हे जगाचा निर्माता भगवान विष्णू यांनी त्यांच्या भक्तांना दिलेल्या ज्ञानावर आधारित आहे. गरुड पुराण हे भगवान विष्णू आणि त्यांचे वाहन गरुड यांच्यातील संवादावर आधारित आहे. ज्यामध्ये ते भगवान विष्णूला मृत्यूनंतरची अवस्था, यमलोकाचा प्रवास, नरक, प्रजाती आणि पापी लोकांची दुर्दशा यांच्याशी संबंधित अनेक गोष्टी सांगितल्या आहेत. या पुराणात मृत्यूनंतरच्या स्थितीचे वर्णन केले आहे. याशिवाय गरुण पुराणात मानवाच्या वेगवेगळ्या कृतींसाठी वेगवेगळी शिक्षा सांगितली आहे. गरुड पुराण हे हिंदू धर्मातील १८ महापुराणांपैकी एक आहे. या ग्रंथात एकूण १९ हजार श्लोक असून त्यापैकी सात हजार श्लोक मानवी जीवनाशी संबंधित आहेत. गरुड पुराणामध्ये नरक, स्वर्ग, रहस्य, नीती, धर्म आणि ज्ञान यांचा उल्लेख आहे. या ग्रंथाचे पठण केल्याने माणसाला ज्ञान, यज्ञ, तपश्चर्या आणि आत्मज्ञान आणि सद्गुण यांची माहिती मिळते. (Marathi Headline)
मान्यतेनुसार, एखाद्याच्या मृत्यूनंतर या गरूड पूराणाचे पठण केल्यास त्याच्या आत्म्याला मोक्ष प्राप्त होतो आणि नकारात्मक शक्ती दूर होतात. याशिवाय घरातील वातावरण शुद्ध असते. शास्त्रानुसार घरातील सदस्याच्या मृत्यूनंतर गरुड पुराणाचे पठण करावे. त्यामुळे मरण पावलेल्या व्यक्तीच्या आत्म्यासाठी गरुड पुराणाचे पठण केले जाते. मृत व्यक्तीचा आत्मा १३ दिवस घरात असतो. म्हणून गरुड पुराणाचे पठण केल्याने मोक्षप्राप्ती होते. गरुड पुराणानुसार देवता आणि पितरांचा अपमान करणाऱ्यांना नरकयातना भोगावे लागतात. याशिवाय सूडबुद्धीने अन्न, मांस, मद्य सेवन करणार्‍या, असहाय, क्रोधित, अहंकारी यांना त्रास देणार्‍यांनाही नरकात जावे लागते. मृत्यूनंतर त्यांना त्यांच्या पापानुसार नरक संसार भोगावा लागतो. (Top Stories)
नरकाचे किती प्रकार आहेत?
गरुड पुराणात सुमारे ३६ प्रकारच्या नरकांचा उल्लेख आहे, ज्यामध्ये वेगवेगळ्या प्रकारच्या कठोर शिक्षा देण्यात आल्या आहेत. भगवान विष्णू म्हणाले की, सर्व नरकांमध्ये रौरव नरक सर्वात वेदनादायक मानला जातो. येथे विस्तवांनी भरलेला खड्डा असून, येथील आग नेहमीच जमीन जळत राहते. गरुड पुराणात सांगितलेल्या नरकाचे प्रकार आणि नरकातील शिक्षा
महाविची – महाविची नावाचा नरक रक्ताने भरलेला असून मोठे काटे असतात. गाय मारल्याबद्दल आत्म्याला या नरकात शिक्षा होते. ते काट्यांनी टोचण्यात येते. (Top Trending News)
मंजूस – या नरकात जो निरपराधांना त्रास देतो त्याला शिक्षा होते. हा नरक जळत्या दांड्यांनी बनलेला आहे ज्यामध्ये दोषी आत्म्यांना जाळले जाते.
कुंभीपाक – ही नरकभूमी गरम वाळू आणि अंगाराने बनलेली आहे. या नरकात एखाद्याची जमीन बळकावल्याबद्दल किंवा ब्राह्मणांना मारल्याबद्दल आत्म्यांना शिक्षा दिली जाते.
रौरव – ज्या व्यक्तीने आयुष्यभर खोटे बोलले आणि खोटे विधान केले, त्याचा आत्मा मृत्यूनंतर या नरकात अडकतो ज्याला खीळ ठोकली जाते.
अप्रतिष्ठित – या नरकात धार्मिक लोकांचा छळ करणाऱ्या लोकांना शिक्षा दिली जाते. हा नरक मलमूत्राने भरलेला आहे आणि गुन्हेगाराला उलटे फेकले जाते.
=========
Narak Chaturdashi : नरक चतुर्दशीला कारीट का फोडले जाते?
=========
विलेपक – या नरकात ज्या ब्राह्मणांनी आयुष्यात दारू प्यायली आहे त्यांना इथे आगीत फेकले जाते.
महाप्रभा – हा नरक खूप उंच आहे, त्यात एक मोठा काटा आहे, जो संशयाचे बीज पेरून पती-पत्नीला वेगळे करतो, त्याला इथेच नरकात टाकले जाते आणि काट्याने टोचले जाते. (Top Marathi Headline)
जयंती – या नरकात एक मोठा खडक आहे, ज्याने जीवनात इतर स्त्रियांशी अनैतिक संबंध ठेवले आहेत त्यांना खडकाखाली चिरडले जाते.
महारौरव– शेत, बागा, गावे, घरे इत्यादींना आग लावणारे युगानुयुगे या नरकात जळत राहतात.
तमिस्रा– या नरकात यमदूत चोरीसारखे अपराध करणाऱ्या व्यक्तीच्या आत्म्याला भयंकर शस्त्रांनी शिक्षा करतो.
असिपत्र – या जंगलाची पाने तलवारींसारखी आहेत, जो मित्राचा विश्वासघात करतो त्याला या नरकात टाकले जाते, जिथे वर्षानुवर्षे या जंगलाची पाने तोडल्यानंतर जीवन दयनीय होते.
शाल्मली – हा नरक जळत्या काट्याने भरलेला आहे. या नरकात स्त्रियांना जळत्या गोगलगायीच्या झाडाला मिठी मारावी लागते. अनोळखी व्यक्तींशी संबंध ठेवणाऱ्या महिलांना शिक्षा केली जाते. (Latest Marathi News)
कडमल – जी व्यक्ती आयुष्यभर पंचयज्ञ करत नाही त्याला विष्ठा, मूत्र आणि रक्ताने भरलेल्या नरकात टाकले जाते.
काकोळ– हे जंत आणि पू यांनी भरलेले नरक जे इतरांना न देता एकटेच गोड खातात त्यांच्यावर फेकले जाते.
महावत – हा नरक कीटकांनी भरलेला आहे आणि या नरकात अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते जे आपल्या मुलींना विकतात.
करम्हबालुका – हा नरक उष्ण वाळू, अंगार आणि काटे यांनी भरलेल्या विहिरीसारखा आहे, जिथे पापी व्यक्तीला दहा वर्षे शिक्षा भोगावी लागते.
तिळपाक – जे लोक इतरांना नाराज करतात त्यांना या नरकात टाकले जाते, येथे त्यांना तिळापासून तेल काढण्याची शिक्षा दिली जाते.
महाभीम – हा नरक कुजलेल्या मांस आणि रक्ताने भरलेला आहे आणि जे लोक त्यांच्या हयातीत मांस, मद्य आणि अभक्ष्य पदार्थांचे सेवन करतात त्यांना येथे शिक्षा आहे. (Top Marathi News)
वज्रपत – या नरकात अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते ज्यांनी प्राण्यांवर अत्याचार केले आणि निष्पाप प्राण्यांची हत्या केली.
तेल पाक – या नरकात निर्वासितांना मदत न करणाऱ्यांना तेलाच्या भांड्यात शिजवले जाते.
निरुच्छवा – नरकात अंधार आहे, इथे हवा नाही. धर्मादाय कामात व्यत्यय आणणाऱ्यांना इथे ठेवले जाते.
अंग्रोमपचाय – हा नरक अंगाराने भरलेला आहे, दान देण्याचे वचन देऊनही दान नाकारणारे लोक येथे जाळले जातात.
महापायी – हा नरक सर्व प्रकारच्या घाणांनी भरलेला आहे. इथे खोटे बोलणाऱ्याला तोंडघशी पाडले जाते.
महाज्वल – या नरकात सर्वत्र अग्नी आहे, नेहमी पापात राहणारे लोक त्यात जळतात. (Marathi Latest Headline)
गुडपाक– या नरकात आजूबाजूला गरम गोल विहिरी असते, जे लोक क्रॉस ब्रीड पसरवतात त्यांना या नरकात शिक्षा दिली जाते.
वधस्तंभ – या नरकात धारदार आरे आहेत आणि या नरकात अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते ज्यांनी चुकीच्या लोकांशी संगती करून जीवनात अनेक पाप केले आहेत अशांना शिक्षा मिळते.
छुरधार – हा नरक धारदार गोळ्यांनी भरलेला आहे, येथे ब्राह्मणांची जमीन बळकावणारे कापले जातात.
अंबरीष – इथे प्रलयकारी आगीप्रमाणे जळत आहे, जे सोने चोरतात ते या आगीत जळतात.
वज्रकुठार – हा नरक विजांनी भरलेला आहे, झाडे तोडणाऱ्या लोकांना येथे बराच काळ विजांनी मारले जाते. (Top Trending News)
परिताभ – हा नरकही आगीने भरलेला आहे आणि इथे ज्यांनी इतरांना विष दिले किंवा मध चोरला त्यांना शिक्षा दिली जाते.
=======
Naraka Chaturdashi : ‘छोटी दिवाळी’ अशी ओळख असणाऱ्या नरकचतुर्दशीचे महत्व
=======
कालसूत्र – हा नरक वज्रासारख्या धाग्यांनी बनलेला आहे आणि इथे दुसऱ्याचे शेत उद्ध्वस्त करणाऱ्या लोकांना शिक्षा दिली जाते.
कश्मल – हा नरक नाका-तोंडाने घाण भरलेला आहे आणि ज्यांना मांसाहाराची आवड आहे त्यांना या नरकात टाकले जाते.
उग्रगंध – या नरकात लाळ, मूत्र आणि इतर अशुद्धी असतात, जे लोक त्यांच्या पालकांना दान करत नाहीत त्यांना येथे आणले जाते.
दुर्धर – हा नरक विंचूंनी भरलेला आहे, पैसे घेणारे आणि पैसे घेणारे या नरकात पाठवले जातात.
वज्रमहापीर – येथे यमदूत विजांच्या कडकडाटाने लोकांना त्रास देतात, येथे अशा लोकांना शिक्षा दिली जाते ज्यांनी कधीही चांगले काम केले नाही. इतरांना मारण्यात गुंतलेल्या लोकांना येथे जाळले जाते आणि चाबकाने छळले जाते. (Social News)
सुकारमुखम् – जे राज्यकर्ते इतरांना आपल्या हातातील बाहुले समजून त्यांच्याशी क्रूरपणे वागतात, त्यांच्या आत्म्याला या नरकात आणून चिरडले जाते.
(टीप: वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
