Budget Planning : आजच्या वेगवान आणि बदलत्या आर्थिक परिस्थितीत घराचे अर्थकारण सुरळीत ठेवणे ही एक मोठी जबाबदारी गृहिणींच्या खांद्यावर येते. महागाई, बदलणाऱ्या गरजा, मुलांचे शिक्षण, घरातील रोजचे खर्च आणि भविष्यासाठी बचत या सर्व गोष्टींचा समतोल राखणे अगदी सोपे नसते. त्यामुळे गृहिणींनी केवळ खर्चावर नियंत्रण ठेवणे पुरेसे नाही, तर घर चालवताना आर्थिक शिस्त, नियोजन आणि स्मार्ट बजेट प्लानिंगची गरज असते. योग्य नियोजन केल्यास महिन्याचा खर्च सहज हाताळता येतो, अनावश्यक खर्च कमी होतात आणि आकस्मिक प्रसंगी उपयोगी पडणारी बचतही वाढते. म्हणूनच स्मार्ट बजेट प्लान हा प्रत्येक गृहिणीच्या दैनंदिन जीवनाचा महत्त्वाचा भाग बनला पाहिजे.
१) सर्व खर्चांची यादी करा आणि वर्गीकरण करा
स्मार्ट बजेट तयार करण्याचा पहिला टप्पा म्हणजे घरातील सर्व खर्चांची स्पष्ट यादी बनवणे. यात किराणा, दूध, भाजीपाला, वीज-पाणी बिल, मुलांचे शिक्षण, प्रवास, औषधे, घरात अधूनमधून येणारा खर्च अशा सर्व गोष्टींचा समावेश करावा. त्यानंतर या खर्चांचे फिक्स्ड आणि व्हेअरिएबल असे दोन भाग करा. फिक्स्ड म्हणजे दर महिन्याला ठरलेला खर्च आणि व्हेअरिएबल म्हणजे महिन्यानुसार बदलणारा खर्च. यामुळे खर्चांवर नियंत्रण ठेवणे सोपे जाते.
२) 50-30-20 नियम वापरा
आर्थिक तज्ञ अनेकदा 50-30-20 नियम सुचवतात. यात 50% रक्कम आवश्यक खर्चांसाठी (needs), 30% इतर इच्छांसाठी (wants) आणि 20% बचतीसाठी राखून ठेवायची असते. गृहिणींनी हा नियम घरगुती स्तरावर थोडा बदलून वापरला तरी महिनाअखेर हातात पैसे उरू शकतात. 20% बचत कायम ठेवली, तर मोठ्या गोष्टींसाठी आर्थिक बळ मिळते, जसे की मुलांचे शिक्षण, सणासुदीचा खर्च किंवा आकस्मिक प्रसंगी लागणारी रक्कम.
३) अनावश्यक खर्च ओळखा आणि कमी करा
दर महिन्याचा खर्च तपासला तर अनेक घरांमध्ये काही अनावश्यक खर्च आढळतात, जसे की अनावश्यक स्नॅक्स, वारंवार ऑनलाइन ऑर्डर्स, ऑफर्सच्या बहाण्याने केलेली खरेदी, अतिरिक्त सबस्क्रिप्शन इत्यादी. हे खर्च थोडेथोडके कापले तरी महिन्याला चांगली बचत होऊ शकते. आवश्यक वस्तू घ्यायच्या आधी “हे खरंच गरजेचं आहे का?” हा प्रश्न स्वतःला विचारण्याची सवय कायम ठेवा.
Budget Planning
४) बचतीला प्राधान्य आणि छोट्या गुंतवणुकीची सुरुवात
बजेट प्लानिंगचे सर्वात महत्त्वाचे नियोजन म्हणजे बचत. गृहिणींनी दर महिन्याला ठराविक रक्कम वाचवण्याची सवय लावली पाहिजे. पोस्ट ऑफिसच्या स्कीम्स, RD, PPF, गोल्ड सेव्हिंग प्लॅन्स, चिट फंड (विश्वासार्ह असल्यास) किंवा छोटे SIP यांसारख्या पर्यायांचा विचार करू शकता. बचत स्थिर असेल तर भविष्यात कोणत्याही आर्थिक अडचणींना तोंड देणे सोपे जाते. (Budget Planning)
=======
हे देखील वाचा :
Country : ‘या’ अनोख्या देशात लग्न करण्यावर आणि मुलं जन्माला घालण्यावर आहे बंदी
Temple : ४१ दिवसांचे कठीण व्रत आचरण केल्यानंतर मिळतो भारतातील ‘या’ मंदिरामध्ये प्रवेश
Post Office : पोस्ट ऑफिसमध्ये उत्तम नफा मिळवण्यासाठी ‘या’ आहेत भन्नाट योजना
=========
५) किचन मॅनेजमेंट आणि घरगुती नियोजन ठेवा स्मार्ट
घरातील बजेटचा सर्वात मोठा भाग स्वयंपाकघरात खर्च होतो. त्यामुळे किचनचे नियोजन व्यवस्थित ठेवणे खूप महत्त्वाचे आहे. ग्रोसरी लिस्ट बनवूनच खरेदी करा, मोठ्या प्रमाणात वस्तू घेताना किंमत तुलना करा, सिझनल फळे-भाज्या वापरा आणि उरलेल्या अन्नाचा योग्य वापर करा. अशा छोट्या गोष्टींमुळे महिन्याला मोठी बचत करणे शक्य होते.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
