अनंत चतुर्दशीच्या दिवशी बाप्पाचे विसर्जन तर केले जातेच सोबतच या दिवसाचे अजून एक मोठे महत्व आहे. या दिवशी अनंताचे व्रत करण्याची परंपरा आहे. भाद्रपद महिन्यात हरितालिका, गणेश चतुर्थी, राधाष्टमी, परिवर्तिनी एकादशी, वामन द्वादशी साजरी केल्यानंतर भाद्रपद चतुर्दशीला अनंताचे व्रत करण्याची जुनी परंपरा आहे. श्रीविष्णूंना अनंत नावाने देखील संबोधले जाते. त्यामुळे या चतुर्दशीला अनंत चतुर्दशी असे म्हटले जाते. अनंताचे व्रत हे विष्णूंना समर्पित आहे. भाद्रपद शुद्ध चतुर्दशी या तिथीला अनंत चतुर्दशीचे व्रत केले जाते. या व्रतामध्ये भगवान विष्णूच्या शाश्वत रूपाची पूजा केली जाते. या दिवशी अनंत (भगवान विष्णू) ची पूजा केल्यानंतर हातावर अनंत सूत्र बांधले जाते. (Marathi Top News)
या व्रताला अनेक ठिकाणी याला चौदस असेही म्हणतात. हिंदू पंचांगानुसार, अनंत चतुर्दशी हा सण दरवर्षी भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या चतुर्दशीला साजरा केला जातो. या दिवशी गणपती विसर्जनही केले जाते. यासोबतच भगवान विष्णूच्या पूजेसाठीही ही तिथी विशेष मानली जाते. यावेळी ६ सप्टेंबर रोजी अनंत चतुर्दशीचे व्रत पाळण्यात येणार आहे. या व्रताची सुरुवात महाभारत काळात झाल्याचे मानले जाते. (Ganesh Chaturthi)
भाद्रपद शुद्ध चतुर्दशी या तिथीला अनंत चतुर्दशीचे व्रत केले जाते. मुख्यतः हे व्रत गतवैभव प्राप्त करण्यासाठी श्रीविष्णूंना अनुसरून केले जाते. या व्रतामध्ये शेषनाग आणि यमुनेचेही पूजन केले जाते. कोणी सांगितल्यास किंवा अनंताचा दोरा सापडल्यास हे व्रत करतात, अशी मान्यता आहे. अनंत व्रत किंवा अनंत चतुर्दशीच्या व्रताची मुख्य देवता अनंत म्हणजेच श्रीविष्णू असून, शेषनाग आणि यमुना या अन्य देवता आहेत. या व्रताचा कालावधी चौदा वर्षांचा आहे. अनंताच्या पूजेत चौदा गाठी मारलेल्या तांबडा रेशमाचा दोरा पूजतात. पूजेनंतर दोरा यजमानाच्या उजव्या हातात बांधतात. चतुर्दशी पौर्णिमायुक्त असल्यास विशेष लाभदायक ठरते, असे सांगितले जाते. (Anant Chaturdashi Vrat)
अनंत व्रतपूजनाचे स्वरुप
चौरंगावर सर्वतोभद्र मंडल काढतात. त्यावर तांब्या ठेवून अष्टदल काढतात. त्यावर सात फणांचा दर्भाच्या अंकुराने युक्त शेषनाग ठेवावा. त्याच्यापुढे हळदीने रंगविलेला चौदा गाठींचा दोरा ठेवावा. तांब्याला वस्त्राचे वेष्टन करावे. तांब्यातील पाण्याला यमुना नदी मानले जाते. शेष आणि यमुना यांची पूजा झाल्यावर विष्णूची सोळा उपचारांनी पूजा करावी. अंगपूजा, आवरणपूजा, नामपूजा अशा आणखी अंगभूत पूजांचा यात समावेश होतो. पुष्पांजली झाल्यावर अर्घ्य द्यावे. प्रार्थना करून चौदा गाठींचा दोरा हातावर किंवा गळ्यात बांधावा. वडे आणि घारगे यांचे वाण देऊन या व्रत देवतांचे विसर्जन करतात. प्राचीन नागपूजक लोक वैष्णव धर्मात आल्यावर ही पूजा व्रतरूपात आली असावी, असे तज्ज्ञांकडून सांगितले जाते. (Anant Chaturdashi)
=========
Anant Chaturdashi : जाणून घ्या अनंत चतुर्दशीला बाप्पाला निरोप देण्याचा शुभ मुहूर्त
=========
अनंत व्रताचे महत्त्व
अनंताचे व्रत करण्याचा दिवस म्हणजे देहातील चेतनास्वरूप क्रियाशक्ती विष्णुरुपी शेषगणाच्या आशीर्वादाने कार्यरत करण्याचा दिवस. या दिवशी विष्णूच्या क्रियाशक्तीरूपी लहरी कार्यशील असतात असे म्हटले जाते. या दिवशी ब्रह्मांडात कार्यमान असणार्‍या क्रियाशक्तीच्या लहरी सर्पिलाकार रूपात असल्याने शेषरूपी देवतेच्या पूजाविधानाने या लहरी त्याच रूपात जिवाला मिळणे शक्य होते, असे सांगितले जाते. पुरुषांनी आपल्या उजव्या, तर महिलांनी आपल्या डाव्या हातावर हा दोरा बांधावा, असे सांगितले जाते. (Marathi News)
अनंत व्रतातील दोर्‍यांचे महत्त्व
मानवी देहात १४ प्रमुख ग्रंथी असतात. या ग्रंथींचे प्रतीक म्हणून दोर्‍याला १४ गाठी असतात. विशिष्ट देवतेचे या गाठींवर आवाहन केले जाते. १४ गाठींच्या दोर्‍याची मंत्रांच्या साहाय्याने प्रतीकात्मक रूपात पूजा करतात. त्यानंतर पुन्हा पुढील वर्षी जुने दोरे विसर्जित करून क्रियाशक्तीने प्रभारीत नवीन दोरे बांधले जातात. तसेच १४ गाठी या श्रीविष्णूंनी निर्माण केलेल्या १४ लोकांचे प्रतीक मानल्या जातात. (Top Marathi Headline)
अनंत चतुर्दशी व्रताची कथा
पौराणिक कथेनुसार युधिष्ठिर एकदा राजसूय यज्ञाचे आयोजन करत होते. यज्ञमंडप पाण्यामध्ये जमीन आणि जमिनीत पाणी असे दिसत होते. यज्ञादरम्यान अनेक खबरदारी घेण्यात आली होती, पण तरीही तो मंडप पाहून अनेकांची फसवणूक झाली. एकदा दुर्योधन मंडपाजवळ पोहोचला. तलावाला जागा मानून तो त्यात पडला. हे पाहून द्रौपदी हसली. त्यांनी दुर्योधनाला आंधळ्याचे मूल म्हटले. द्रौपदीला हसताना पाहून दुर्योधन रागावला. अशा स्थितीत त्याने पांडवांकडून सूड घेण्याचा विचार केला. या द्वेषातून त्याने पांडवांचा जुगारात पराभव केला. (Latest Marathi Headline)
त्यामुळे पराभवामुळे पांडवांना बारा वर्षे वनवास भोगावा लागला. यावेळी त्यांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागले. एक वेळ अशी आली की भगवान श्रीकृष्ण त्यांना भेटायला गेले. तेव्हा युधिष्ठिराने कृष्णाला आपले दुःख सांगितले आणि समस्येतून मुक्त होण्यासाठी उपाय मागितला. अशा स्थितीत भगवंतांनी अनंत भगवानांसाठी व्रत करण्यास सांगितले. हे व्रत केल्याने सर्व दु:ख दूर होतात, असे ते म्हणाले. या संदर्भात, कृष्णजींनी युधिष्ठिरांना कथा सांगितली, ती पुढीलप्रमाणे- (Todays Marathi Headline)
प्राचीन काळी सुमंत नावाचा एक तपस्वी ब्राह्मण होता. त्याची मुलगी अतिशय सुंदर, पवित्र आणि तेजस्वी मुलगी होती. काही काळानंतर ब्राह्मणाची पत्नी दीक्षा मरण पावली. अशा स्थितीत त्यांनी दुसरं लग्न करून आपली कन्या सुशीला हिचा विवाह कौंदिन्य ऋषीशी करून दिला. यानंतर कौंदिन्य सुशीलासोबत आपल्या आश्रमाकडे निघून गेला. (Top Trending News)
आश्रमात पोहोचलो तोपर्यंत रात्र झाली होती आणि दोघेही नदीकाठी थांबले. यावेळी सुशीलाने काही स्त्रिया सुंदर कपड्यांमध्ये पाहिल्या आणि त्या देवाची पूजा करत होत्या. याबाबत सुशीला यांनी महिलांना विचारले असता त्यांनी अनंत व्रताचे महत्त्व सांगितले. सुशीलानेही त्याच ठिकाणी पूजा केली. हातात चौदा गाठी घेऊन दोरी बांधून ती कौंदिन्य ऋषी पतीकडे आली. कौंदिन्याने ताराबद्दल विचारल्यावर सुशीलाने व्रताबद्दल सांगितले, पण ऋषींनी ते तोडून अग्नीत जाळून टाकले. असे केल्याने भगवान अनंतांचा अपमान झाला. त्यामुळे कौंडिण्य ऋषी खूप दुःखी झाले. त्यांच्याकडे असलेले सर्व काही नष्ट झाले. या गरिबीचे कारण काय, असे त्यांनी पत्नीला विचारले. तेव्हा सुशीलाने त्याला धागा जाळण्याची आठवण करून दिली. (Latest Marathi News)
त्याला आपली चूक लक्षात आली आणि तो स्ट्रिंग मिळवण्यासाठी अनेक दिवस तिथेच राहिला, पण त्याला यश आले नाही. बराच वेळ भटकल्यानंतर तो जमिनीवर पडला. मग अनंत देव प्रकटला. तो कौंदिन्य ऋषींना म्हणाला की तू माझा अपमान केला आहेस. त्यामुळेच तुम्हाला अशा अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. तुम्ही परत जा आणि खऱ्या मनाने अनंत उपवास पाळ. 14 वर्षांनी सर्व दु:ख दूर होतील. ऋषींनी अनंत भगवंतांच्या वचनांचे पालन केले. भगवान श्रीकृष्णाच्या अनुज्ञेने युधिष्ठिरानेही विधीनुसार भगवान अनंतांचे व्रत पाळले. या व्रताच्या पुण्यमुळे पांडवांना महाभारताच्या युद्धात विजय मिळाला आणि ते दीर्घकाळ राज्य करत राहिले. (Top Marathi News)
=========
Ashtavinayak : अष्टविनायकातील सहावा गणपती – लेण्याद्रीचा गिरिजात्मक
Ashtavinayak : अष्टविनायकातील सातवा गणपती – महडचा वरदविनायक
=========
अनंत सूत्र बांधल्यानंतर पाळायचे नियम
ओम नमो भगवते वासुदेवाय या मंत्राचा १०८ वेळा जप करून तो धागा विष्णूंच्या पायी लावून मग आपल्या मनगटाला बांधावा. अनंत सूत्र बांधल्यानंतर किमान १४ दिवस मांसाहार, मद्य, तसंच शारीरिक संबंध टाळावेत असे धर्मशास्त्र सांगण्यात आले आहे. शक्य असल्यास अनंत सूत्र धारण केल्याच्या दिवशी उपवास ठेवा आणि श्री विष्णू सहस्त्रनाम स्तोत्राचे पठण करावे. हे अनंत सूत्र धारण केल्याने भगवान विष्णूची कृपा भक्तांवर राहते आणि त्यांना सुख, समृद्धी आणि वैभवही प्राप्त होते. (Social News)
(टीप : वरील सर्व बाबी माहिती म्हणून आम्ही वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही.)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
