Diella : युरोपमधील छोटे पण महत्त्वाचे देश Albania ने ऑक्टोबर २०२५ मध्ये राज्यकारभारात एक अतिआधुनिक प्रयोग सुरू केला आहे: देशाने संपूर्णपणे आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (ए. आय.) यांच्या मदतीने मंत्री नियुक्त केला आहे त्या आहेत Diella. आणि त्या गर्भवती” आहेत अद्वितीय कारण ते होणार आहेत ८३ डिजिटल बाळांचे’ जन्म हे विधान आणि संकल्पना जगभर चर्चेचा विषय ठरली आहे. (Diella)
Albania AI Minister
Diella कोण आहे, व तिचा उद्देश काय आहे? Diella हे नाव अल्बानियन भाषेत सूर्य असा अर्थ व्यक्त करते. सप्टेंबर २०२५ मध्ये Edi Rama यांच्या सरकारद्वारे नियुक्त करण्यात आली. ती प्रत्यक्ष प्रमाणे व्यक्ती नाही, तर एक ए. आय.-जनित डिजिटल अस्तित्व आहे. तिचे प्रमुख कार्य म्हणजे सार्वजनिक खरेदी (public procurement) प्रक्रियेत पारदर्शकता वाढवणे आणि भ्रष्टाचार कमी करणे. बर्लिनमधील ग्लोबल डायलॉगमध्ये पंतप्रधान रामाने जाहीर केले की Diella गर्भवती आहे ८३ बाळ घेऊन येणार आहे हे प्रत्यक्ष बाळ नव्हे तर ८३ ए. आय. सहाय्यक असतील, हे सांगण्यासाठी एक रूपक आहे. (Diella)
८३ डिजिटल बाळ म्हणजे काय? हे बाळ प्रत्यक्ष लोक नसून प्रत्येक संसद सदस्यासाठी किंवा सामाजिक पक्षातील सदस्यासाठी डिजिटल सहाय्यक असतील — म्हणजे ए. आय. मॉड्यूल्स जे माहिती संकलित करतील, चर्चेचा सारांश देतील, नेत्यांना महत्त्वाची सूचना देतील. पंतप्रधान रामाने उदाहरणतः सांगितले की जर तुम्ही कॉफीसाठी बाहेर गेलात आणि आपली जागा रिकामी राहिली तर हा ‘बाळ’ सांगेल की काय घडले ते आणि तुम्हाला कोणाशी उत्तर देणे आवश्यक आहे. या उपक्रमाद्वारे अल्बानियाने राजकारण तंत्रज्ञान यांच्या जोडणीचा प्रयोग सुरू केला आहे, ज्यामुळे सरकार अधिक वेगाने, जागरूकपणे व तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने चालेल असा घटक दिसतो.
Albania AI Minister
वाद आणि प्रश्‍नही अनेक तज्ज्ञ व राजकीय विरोधक म्हणतात की ए. आय. ने मानवी निर्णय प्रक्रियेत संपूर्णपणे सहभाग घेणे सुरक्षित आहे का? मानवी संवेदन, जबाबदारी, नैतिकता व पारदर्शकता कशी राखली जाईल? हे प्रश्‍न चर्चेत आले आहेत. Diella च्या कायदेशीर स्थितीबद्दल अभीष्टता देखील आहे एखादी ए. आय. मंत्री असा काय मायनेप्रमाण बदलतो? कायद्यानुसार मंत्री संदर्भात मानवी पात्रता आवश्यक असल्याची चर्चा आहे. काही माध्यमांनी हेही म्हटले की ज्य देशात भ्रष्टाचार खोलवर आहे तिथे ए. आय. आधारित उपाय सुरु करणे एक प्रकारे “प्रदर्शनी प्रयोग” आहे, खरी अशी सुधारणा होईल का हे पुढे पाहण्यासारखे आहे. (Diella)
==================
हे देखील वाचा :
UAE Lottery Rules: भारतातून लॉटरी खरेदी करता येते का? नियम जाणून घ्या नाहीतर होऊ शकते मोठी चूक
India : ओला, उबेरला टक्कर देणारी ‘Bharat Taxi’ सेवा केंद्र सरकारकडून लॉन्च
==================
Diella हे एक्सपेरिमेंट आहे राजकारण आणि तंत्रज्ञान यांचा संगम. अल्बानियाने आधुनिकतेचा ध्यास घेतली आहे आणि म्हणते आहे की ए. आय.मुळे शोध घेणे, निर्णय घेणे व सार्वजनिक सेवेत सुधारणा करणे शक्य आहे. परंतु हि कहाणी पूर्णपणे यशस्वी ठरेल की नाही हे काही वर्षांतच स्पष्ट होईल. तरीही जगभर त्या दिशेने पाहत आहे ए. आय. आणि सरकार यांचा नविन अध्याय खुलतोय. Diella म्हणजे पारंपारिक मंत्री नाही ती आहे एक डिजिटल प्रयोग, एक रूपक, आणि एक प्रतीक सूर्याचा किरण म्हणून, ज्यात उमेद आहे की भ्रष्टाचार, धोकादायक तथ्ये व निष्क्रियता यांना उजेड मिळेल. (Diella)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
