सनातन धर्मामध्ये एकादशी तिथीला अनन्यसाधारण महत्व आहे. वर्षातल्या सर्व २४ एकादशी अतिशय महत्वाच्या असतात. प्रत्येक एकादशीचे महत्व वेगवेगळे असते. त्यामुळे सर्वच एकादशी विविध कारणांसाठी महत्वपूर्ण मानल्या जातात. एकादशी ही तिथी विष्णूला समर्पित आहे. या दिवशी भगवान विष्णू यांची पूजा केली जाते. एकादशीचे व्रत केल्याने व्यक्तीला पापांपासून मुक्ती मिळते. हिंदू पंचांगानुसार, भाद्रपद महिन्यातील पितृ पक्षात येणारी एकादशी म्हणजे इंदिरा एकादशी. या एकादशीचे धार्मिक महत्त्व मोठे असून, या दिवशी व्रत आणि पूजा केल्यास सुख समृद्धी लाभते. (Marathi)
एकादशी तिथीची सुरुवात १६ सप्टेंबर रोजी दुपारी १२.२१ वाजता सुरू होत आहे. या तिथीची समाप्ती १७ सप्टेंबर रोजी रात्री ११.३९ वाजता होणार आहे. ही तिथी सनातन धर्मामध्ये सूर्योदयापासून मोजली जाते. त्यामुळे यंदा इंदिरा एकादशी बुधवार, १७ सप्टेंबर रोजी आहे. इंदिरा एकादशी व्रतामध्ये विधिव्रत उपवास केल्यास सांसारिक सुख प्राप्त होते आणि शेवटी श्रीहरीच्या चरणामध्ये स्थान मिळते. या एकादशीचे व्रत आणि पूजन विधी इतर एकादशींप्रमाणेच आहे परंतु फक्त या एकादशीला शाळीग्राम पूजन केले जाते. या एकादशीचे व्रत केल्याने भगवान विष्णूसह पितरांचाही आशीर्वाद मिळतो असे शास्त्रात सांगण्यात आले आहे. (Indira Ekadshi)
इंदिरा एकादशी पूजा विधी
एकादशीच्या दिवशी सकाळी ब्रह्म मुहूर्तावर उठून स्नानादीपासून निवृत्त व्हा. त्यानंतर स्वच्छ वस्त्र परिधान करा. देवघराची पूजा करा आणि व्रताचा संकल्प करा. देवघरात पूजेला सुरुवात करत श्रीहरी विष्णूच्या समोर साजूक तूपाचा दिवा लावावा. त्यानंतर फूलं, अक्षत, फळे आणि पूजेचे इतर साहित्य अर्पण करा. पूजेनंतर विष्णू सहस्रनामाचे पाठ आणि विष्णू मंत्राचा जप करा. शेवटी आरती करा. दिवसभर निर्जल व्रत करत रात्री जागरण करत श्रीहरी विष्णूंचे नामस्मरण करावे. द्वादशी तिथीला शुभ मुहूर्तावर व्रताचे पारण करा. दरम्यान, ब्राह्मणांना भोजन आणि दान-दक्षिणा द्यावी. पठण झाल्यानंतर गाय आणि कावळ्यांना जेवण द्यावे, असे केल्यास पूर्वजांना मोक्ष मिळतो, असे मानले जाते. भगवान विष्णूंना पिवळा रंग अतिशय प्रिय आहे, त्यामुळे पिवळी फुले, वस्त्र, नैवेद्य अर्पण करा. (Marathi News)
इंदिरा एकादशीचे व्रत केल्याने पितरांना मोक्ष मिळतो. तसेच हजारो वर्षांच्या तपश्चर्येचे शुभफल प्राप्त होते, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. यासोबतच कन्यादान आणि पुण्य प्राप्त होते. भगवान विष्णूची पूजा केल्याने सात पिढ्यातील पितरांना मोक्ष प्राप्त होतो. पितरांना संतुष्ट करण्यासाठी आणि मोक्ष मिळवण्यासाठी इंदिरा एकादशीचे व्रत करायला हवे. या व्रतामुळे पुण्य प्राप्त होते. या एकादशीच्या दिवशी विष्णू आणि देवी लक्ष्मीची पूजा करावी. त्यानंतर तुळशीजवळ देशी तुपाचा दिवा लावा. असे केल्याने साधकावर लक्ष्मीची कृपा होते आणि भांडार नेहमीच अन्न आणि पैशाने भरलेले असते. या दिवशी पुढील मंत्रांचा जप करणे लाभदायक ठरते. ”ॐ नारायणाय विद्महे । वासुदेवाया सावकाश । तन्नो विष्णु प्रचोदयात् । ॐ नारायणाय विद्महे । वासुदेवाया सावकाश । तन्नो विष्णु प्रचोदयात् ।” आणि ”ओम ह्रीं कार्तवीर्यर्जुनो नम राजा बहु सहस्त्रवां । यस्य स्मरेण मात्रेन ह्रतं नाष्टम् च लभ्यते।” (Top Marathi Stories)
इंदिरा एकादशी कथा
धर्मराज युधिष्ठिर म्हणू लागले की हे परमेश्वरा! भाद्रपद कृष्ण एकादशीचे नाव काय आहे? त्याची पद्धत आणि परिणाम काय आहे? तर कृपया मला सांगा. भगवान श्रीकृष्ण सांगू लागले की या एकादशीचे नाव इंदिरा एकादशी आहे. ही एकादशी पापांचा नाश करणारी आणि पूर्वजांना अधोगतीपासून मुक्त करण्यासाठी आहे. अरे राजन! ही कथा काळजीपूर्वक ऐका. वायपेय यज्ञाचे फळ फक्त ते ऐकून प्राप्त होते. (Todays Marathi Headline )
प्राचीन काळी, सत्ययुगाच्या काळात, महिष्मती नावाच्या शहरात, इंद्रसेन नावाचा एक भव्य राजा आपल्या प्रजेचे नीतीमान पालन करून राज्य करायचे. ते मुलगा, नातू आणि संपत्ती इत्यादी संपन्न होते आणि मोठे विष्णू भक्त होते. एके दिवशी जेव्हा राजा आपल्या बैठकीत आनंदाने बसला होते, तेव्हा महर्षी नारद आकाशातून खाली आले आणि त्यांच्या सभेला आले. त्यांना पाहून राजा हात जोडून उभा राहिले आणि पद्धतशीरपणे आसन आणि अर्घ्य अर्पण केले. (Top Marathi News)
आनंदाने बसून ऋषींनी राजाला विचारले, हे राजा! तुमचे सात अंग चांगले कार्यरत आहेत का? तुमची बुद्धी धर्मात आणि तुमचे मन विष्णूच्या भक्तीत राहते का? देवर्षी नारदांच्या अशा गोष्टी ऐकून राजा म्हणाला – हे महर्षी! तुमच्या कृपेने माझ्या राज्यात सर्वजण चांगले काम करत आहेत आणि यज्ञ विधी येथे केले जात आहेत. कृपया तुमच्या आगमनाचे कारण सांगा. तेव्हा ऋषी म्हणू लागले की हे राजा! तुम्ही माझे शब्द लक्षपूर्वक ऐका. (Latest Marathi Headline)
एकदा मी ब्रह्मलोकाहून यमलोकाला गेलो, जिथे मी यमराजाची आदरपूर्वक पूजा केली आणि नीतिमान आणि सत्यवादी धर्मराजाची स्तुती केली. त्याच यमराजाच्या सभेत एका मोठ्या विद्वान आणि ईश्वरभक्ताने एकादशीचा उपवास मोडल्यामुळे तुमच्या वडिलांना पाहिले. त्यांनी संदेश दिला म्हणून मी तुम्हाला सांगतो. ते म्हणाले की मी माझ्या मागील जन्मात काही विघ्नामुळे यमराज जवळ राहात आहे, म्हणून जर पुत्राने माझ्या निमित्त इंदिरा एकादशीचा उपवास केलास तर मी स्वर्ग प्राप्त करू शकतो. (Top Stories)
हे ऐकून राजा म्हणू लागला – हे महर्षी, तुम्ही मला या व्रताची पद्धत सांगा. नारदजी सांगू लागले – भाद्रपद महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या दहाव्या दिवशी, सकाळी श्रद्धेने स्नानाने निवृत्त झाल्यानंतर, दुपारी पुन्हा नदी इत्यादीवर जाऊन स्नान करावे. मग श्रद्धेने पूर्वजांचे श्राद्ध करा आणि एकदा भोजन घ्यावे. एकादशीच्या दिवशी पहाटे स्नान करुन भक्तीसह उपवासाच्या नियमांचे पालन करावे, वचन घ्या की ‘मी आज सर्व भोग त्यागून एकादशीचा उपवास करेन. (Top Marathi Headline)
हे अच्युत! हे पुंडरीक्ष! मी तुमचा आश्रयस्थान आहे, तुम्ही माझे रक्षण करा, अशा प्रकारे शालिग्रामच्या मूर्तीसमोर विधी श्राद्ध केल्यानंतर पात्र ब्राह्मणांना फळांचे अन्न अर्पण करावे आणि दक्षिणा द्यावी. पूर्वजांच्या श्राद्धातून जे काही उरले आहे त्याचा वास घ्या, तो गाईला द्यावा आणि धूप-दिवा, सुगंध, फुले, नैवेद्य इत्यादी सर्व गोष्टींनी भगवान ऋषिकेशची पूजा करावी. (Latest Marathi News)
रात्री देवाजवळ जागरण करावे. यानंतर द्वादशीच्या दिवशी सकाळी परमेश्वराची पूजा केल्यानंतर ब्राह्मणांना भोजन द्यावं. तुमच्या भावा -बहिणींसह, पत्नी आणि मुलगा, तुम्हीही शांतपणे ग्रहण करावे. नारदजी म्हणू लागले की हे राजन! या पद्धतीने, जर तुम्ही या एकादशीचे व्रत केले तर तुमचे वडील नक्कीच स्वर्गात जातील. असे म्हणत नारदजी दिसेनासे झाले. (Top Trending News)
========
Chhattisgarh : या मंदिराला ‘एक दिवसाचे मंदिर’ म्हणतात !
Ganeshotsav : भारतातील सर्वात श्रीमंत देवस्थान – सिद्धिविनायक मंदिर मुंबई
========
नारदजींच्या मते, जेव्हा राजाने आपल्या दास -प्रजेसोबत उपवास केला, तेव्हा आकाशातून फुलांचा वर्षाव झाला आणि राजाचे वडील गरुडावर चढले आणि विष्णुलोकाकडे गेले. राजा इंद्रसेन देखील एकादशीचा उपवास न करता राज्य केल्यानंतर आपल्या मुलासह सिंहासनावर बसल्यावर स्वर्गात गेला. अरे युधिष्ठिर! मी तुम्हाला इंदिरा एकादशीच्या उपवासाचे महत्त्व सांगितले. ते वाचून आणि ऐकून मनुष्य सर्व पापांपासून मुक्त होतो आणि सर्व प्रकारच्या सुखांचा उपभोग घेतल्यानंतर मनुष्य वैकुंठाला प्राप्त होतो. (Social News)
(टीप- येथे दिलेली माहिती धार्मिक मान्यता आणि गृहितकांवर आधारित आहे. आम्ही या माहितीचे समर्थन करत नाही. यासाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.)
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
