Parenting Tips : मुलांमध्ये खोटं बोलण्याची सवय ही अनेक कारणांमुळे निर्माण होते. ही सवय सुरुवातीला छोटी वाटली तरी पुढे जाऊन गंभीर स्वरूप धारण करू शकते. त्यामुळे पालकांनी वेळेत योग्य पद्धतीने लक्ष दिलं, संवाद साधला आणि प्रेमाने मार्गदर्शन केलं, तर ही सवय थांबवता येते. मुलं खोटं का बोलतात हे समजून घेणं हे पहिले पाऊल आहे. बरेचदा मुलं चुकीला कबूल करण्याच्या भीतीने, शिक्षा होईल म्हणून, काहीतरी लपवण्यासाठी किंवा कोणाचा राग टाळण्यासाठी खोटं बोलतात. काही वेळा फक्त कल्पनाशक्तीचा भाग म्हणूनही ती खोटं सांगतात, विशेषतः लहान वयात.
मुलांच्या खोट्या बोलण्यावर तात्काळ ओरडणं किंवा शिक्षा करणं टाळावं. यामुळे ते अधिक भीतीमुळे खोटं बोलू शकतात. त्याऐवजी, त्यांच्या बोलण्यातले फरक समजून घ्या आणि प्रेमाने विचारून त्यांना आपली चूक समजावून द्या. उदाहरणार्थ, जर एखादं मूल सांगत असेल की त्याने गृहपाठ केला आहे, पण खरेतर केला नसेल, तर त्याच्या मागे काय कारण आहे हे जाणून घेणं गरजेचं आहे. कदाचित तो विषय समजलेला नसेल किंवा मनात काही दबाव असेल.
Parenting Tips
मुलांना सत्य बोलण्याचे महत्त्व शिकवणं खूप महत्त्वाचं आहे. त्यांच्याशी कथा, उदाहरणं, खेळांच्या माध्यमातून संवाद साधा. राम, हरिश्चंद्र यांसारख्या पात्रांची उदाहरणं देऊन सत्य बोलण्याचे फायदे पटवून द्या. पालकांनी स्वतः आदर्श बनून प्रामाणिकपणाचं उदाहरण द्यावं. आपण एखाद्या प्रसंगी छोटं खोटं बोललो आणि मूल ते ऐकत असेल, तर तेच त्यासाठी मानक ठरू शकतं. त्यामुळे आपल्या वागणुकीतही सातत्य असावं.(Parenting Tips)
===========
हे ही वाचा :
कांजीवरम आणि बनारसी साडीमधील फरक माहितेय का?
Chanakya : चाणक्य नीतीनुसार ‘हे’ गुण असलेली स्त्री ठरते उत्तम जोडीदार
===========
तसंच, मुलांमध्ये आत्मविश्वास वाढवणं आवश्यक आहे. खोटं बोलणं ही बरेचदा आत्मसुरक्षेची कृती असते. मूल जेव्हा आपली चूक समजून घेतं आणि तरी त्याला स्वीकार केलं जातं, तेव्हा ते सत्य बोलण्याची हिंमत शिकतं. मुलांनी काही चूक केली तर त्या प्रसंगी त्यांना समजावून द्या की, चूक होणं स्वाभाविक आहे, पण खोटं बोलणं ही दुसरी चूक आहे.
शिक्षा देणं ही शेवटचा पर्याय असावा. तीही समजून सांगणाऱ्या पद्धतीने द्यावी. उदा. “खोटं बोलल्यामुळे तुझ्यावर विश्वास बसणं कठीण होईल”, अशा प्रकारे त्याचे परिणाम समजावून द्यावेत. मुलांसोबत नियमित संवाद ठेवा, त्यांची मतं ऐका आणि त्यांना सुरक्षित वातावरण द्या. विश्वासाचे नातं असेल तर मुलं आपोआप खरे बोलू लागतात.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
