Loan to Pakistan : पाकिस्तान हा एक असा देश आहे जो अनेक वर्षांपासून आर्थिक संकटात सापडलेला आहे. वाढता परकीय कर्जाचा डोंगर, चलनतोल्यातील तफावत, महागाई, बेरोजगारी आणि राजकीय अस्थिरता यामुळे पाकिस्तानचे आर्थिक स्थिती दिवसेंदिवस ढासळत आहे. तरीही आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF), जागतिक बँक, चीन, सौदी अरेबिया व इतर देश पाकिस्तानला सातत्याने कर्ज का देतात, हा प्रश्न अनेकांच्या मनात येतो. यामागे अनेक आर्थिक, भूराजकीय आणि धोरणात्मक कारणं आहेत.
पाकिस्तानला कर्ज देण्यामागची कारणं
भूराजकीय स्थान:
पाकिस्तानचे स्थान आशियात अत्यंत महत्त्वाचे आहे. चीन, भारत, अफगाणिस्तान आणि इराण यांच्या सीमांवर वसलेला हा देश भौगोलिकदृष्ट्या एक ‘स्ट्रॅटेजिक लोकेशन’ आहे. अफगाणिस्तानमधील अमेरिका व तालिबान संघर्षात पाकिस्तानची भूमिका मध्यस्थाची होती. अमेरिकेसारख्या महाशक्तींसाठी पाकिस्तानला पूर्णपणे कोसळू न देणे ही एक गरज बनते.
आंतरराष्ट्रीय संस्थांचे हित:
IMF व जागतिक बँक सारख्या संस्थांना देश दिवाळखोरीत जाऊ न देता, त्यांना मदत करून आर्थिक सुधारणांसाठी मार्गदर्शन देणे हा हेतू असतो. जर पाकिस्तान सारखा मोठा देश पूर्णपणे कोसळला, तर त्याचे परिणाम दक्षिण आशियावर तसेच जागतिक अर्थव्यवस्थेवरही होऊ शकतात.
Loan to pakistan
चीनचा प्रभाव:
चीन आणि पाकिस्तान यांच्यात ‘चायना-पाकिस्तान इकॉनॉमिक कॉरिडॉर (CPEC)’ हा महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प चालू आहे. त्यामुळे चीन पाकिस्तानला कर्ज देऊन त्यावर आर्थिक आणि धोरणात्मक प्रभाव टिकवून ठेवतो.
कर्जाच्या बदल्यात अटी:
IMF सारख्या संस्था कर्ज देताना अनेक अटी घालतात, जसे की – कर प्रणालीत सुधारणा, अनुदानात कपात, खर्चावर नियंत्रण, महागाई नियंत्रण आदी. त्यामुळे या संस्थांना वाटते की, अशा अटींमुळे देश सुधारतील आणि परतफेड शक्य होईल.(Loan to Pakistan)
जागतिक संस्थांची मजबूरी काय?
सामाजिक अस्थिरतेची भीती:
जर पाकिस्तानसारखा देश पूर्णपणे आर्थिक संकटात सापडला, तर तिथे सामाजिक अस्थिरता, दहशतवाद, स्थलांतर, अराजकता यासारख्या गोष्टी वाढू शकतात. याचा प्रभाव शेजारी देशांवर आणि जागतिक सुरक्षेवर होतो.
राजकीय दबाव:
IMF किंवा जागतिक बँक या संस्था राजकीयदृष्ट्या स्वतंत्र असल्या तरी अनेक वेळा अमेरिकेसारखे देश अप्रत्यक्ष दबाव टाकून निर्णय घडवून आणतात. पाकिस्तानशी संबंध असलेल्या देशांच्या राजकीय हितसंबंधामुळेही कर्ज दिलं जातं.
=============
हे ही वाचा :
Virginity Test : इथे लग्नाआधी ‘मुलाची’ Virginity चेक होते !
Ajanta Caves : असा लागला अजिंठा लेण्यांचा शोध !
==============
परतफेडीची आशा:
IMF सारख्या संस्थांना विश्वास असतो की, कठोर आर्थिक अटी घालून आणि धोरणात्मक मार्गदर्शन देऊन पाकिस्तानकडून कर्जाची परतफेड मिळू शकेल.(Latest Marathi News)
पाकिस्तानला मिळणाऱ्या वारंवार कर्जामागे फक्त आर्थिक मदतीचा हेतू नसून, त्यामागे मोठे भूराजकीय आणि धोरणात्मक गणित असते. जागतिक संस्थांच्या दृष्टीने पाकिस्तानला मदत करणे ही कधी काळी ‘मजबुरीची मदत’ ठरते. मात्र, कर्ज घेऊनही मूलभूत सुधारणा न करणं आणि राजकीय अस्थिरता टिकवणं ही पाकिस्तानची मोठी समस्या बनली आहे. त्यामुळे भविष्यात हे कर्ज देशासाठी वरदान ठरेल की बंधन, हे त्यांच्यावरच अवलंबून आहे.
