16th BRICS Summit : BRICS म्हणजे ब्राझील, रशिया, इंडिया (भारत), चायना आणि साउथ आफ्रिका या पाच उदयोन्मुख राष्ट्रांचा गट. या देशांनी एकत्र येऊन जागतिक राजकारणात, अर्थकारणात आणि विकासाच्या प्रक्रियेत पश्चिमी राष्ट्रांचा वर्चस्व कमी करण्याचा प्रयत्न केला आहे. भारतासाठी BRICS हा केवळ एक आर्थिक गट नसून, एक जागतिक व्यासपीठ आहे जिथे तो आपला आवाज बुलंदपणे मांडू शकतो आणि त्याच्या हितसंबंधांचं संरक्षण करू शकतो.
आर्थिक विकासाला चालना
BRICS चे सर्वात महत्त्वाचे योगदान म्हणजे एनबीडी बँक (NDB). ही बँक BRICS देशांच्या गरजा लक्षात घेऊन स्थापन करण्यात आली असून, भारतासारख्या देशांना पायाभूत सुविधा, ऊर्जा, शहरीकरण, जलसंपत्ती अशा क्षेत्रात भांडवली मदत करते. IMF आणि वर्ल्ड बँकसारख्या संस्थांमध्ये पश्चिमी देशांचं वर्चस्व असल्याने अनेक वेळा भारतासारख्या देशांना तिथून पुरेशी मदत मिळत नव्हती. NDB हे त्या पार्श्वभूमीवर भारताला एक स्वायत्त आणि अधिक अनुकूल पर्याय देते. याशिवाय, BRICS देशांमध्ये द्विपक्षीय आणि बहुपक्षीय व्यापार करारांमुळे भारताचे निर्यात बाजार खुलं होत आहे, जे भारतीय उत्पादकांसाठी मोठा फायदा ठरतो.
16th BRICS Summit
राजकीय आणि कूटनीतिक लाभ
BRICS ही एक अशी संघटना आहे जिथे भारत अमेरिकेच्या प्रभावापासून थोडा वेगळा विचार मांडू शकतो. संयुक्त राष्ट्रसंघातील सुधारणांबाबत BRICS मंचावर भारत सातत्याने आपला आवाज उठवतो. यूएन सिक्युरिटी काउन्सिलमध्ये भारताचा कायमस्वरूपी समावेश व्हावा, यासाठी BRICS देशांकडून वेळोवेळी समर्थन मिळतं. तसेच, बहुपक्षीय जागतिक धोरणांमध्ये (जसे की हवामान बदल, डिजिटल नियमावली, बहुराष्ट्रीय कंपन्यांवर नियंत्रण) भारत BRICS द्वारे आपलं मत मांडू शकतो, जे G7 सारख्या गटांमध्ये कठीण होतं.(16th BRICS Summit)
सुरक्षा आणि जागतिक समतोलात भूमिका
BRICS च्या माध्यमातून भारताला विविध सुरक्षा विषयांवर सामूहिक भूमिका मांडण्याची संधी मिळते. उदाहरणार्थ, दहशतवादाविरोधात भारताची भूमिका BRICS बैठकीत वेळोवेळी अधोरेखित झाली आहे. भारताच्या सीमावर्ती भागांमध्ये असलेल्या सुरक्षा समस्या, किंवा पाकिस्तान प्रायोजित दहशतवादावर ब्राझील, रशिया, आणि दक्षिण आफ्रिकेचे समर्थन हे भारताच्या आंतरराष्ट्रीय उभारीसाठी महत्त्वाचं ठरतं. शिवाय, बहुपक्षीय विश्वात अमेरिका-चीन संघर्षाच्या काळात BRICS भारताला तटस्थ, पण ठाम भूमिका घेण्यास मदत करते.
=========
हे ही वाचा :
Roti Movement : इंग्रजांना हादरवणार रहस्यमयी रोटी आंदोलन काय होतं?
Major Somnath Sharma : तुटलेल्या हाताने लढला,पण काश्मीर वाचवलं !
===========
सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक सहकार्य
BRICS देशांमध्ये शैक्षणिक, सांस्कृतिक आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रातील सहकार्य वाढवण्यावरही भर दिला जातो. विद्यार्थ्यांची देवाणघेवाण, संशोधन सहयोग, ब्रिक्स युथ समिट, तसेच सांस्कृतिक महोत्सव भारताला आपली सॉफ्ट पॉवर वापरण्याची संधी देतात. या माध्यमातून भारत जागतिक स्तरावर आपली सकारात्मक आणि सहकार्यशील प्रतिमा उभारतो.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
