Money Management : आजच्या बदलत्या आर्थिक परिस्थितीत मनी मॅनेजमेंट हे प्रत्येकासाठी अत्यावश्यक कौशल्य आहे. सॅलरी कितीही कमी-जास्त असली तरी योग्य पद्धतीने पैसा हाताळला, तर भविष्यातील आर्थिक स्थैर्य सहज साध्य करता येते. अनेकजण चांगली कमाई असूनही महिन्याअखेर तंगी अनुभवतात, तर काहीजण मर्यादित उत्पन्नातही उत्तम बचत आणि गुंतवणूक करताना दिसतात. यामागील मुख्य कारण म्हणजे स्मार्ट आर्थिक सवयी. नियोजन, शिस्त आणि योग्य निर्णय यामुळे सॅलरी कितीही असो, आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवणे शक्य होते. म्हणूनच, स्मार्ट मनी मॅनेजमेंटच्या काही सवयी स्वत:मध्ये रुजवणे आजच्या काळाची गरज आहे.
50-30-20 रूलचा अवलंब करा
सॅलरी मिळाल्यानंतर सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे तिचे योग्य विभाजन. 50-30-20 रूल हा जगभरात वापरला जाणारा अत्यंत प्रभावी फॉर्म्युला आहे. यानुसार 50% रक्कम आवश्यक खर्चांवर (भाडे, किराणा, बिल्स), 30% इच्छा-आधारित खर्चांवर (शॉपिंग, ट्रॅव्हल, एंटरटेनमेंट) आणि 20% रक्कम बचत किंवा गुंतवणुकीत टाकावी. हा नियम आर्थिक शिस्त निर्माण करतो आणि अनावश्यक खर्च आपोआप कमी होतात. ज्यांची सॅलरी कमी असते तेही या नियमाचा अवलंब करून आर्थिक शिस्त निर्माण करू शकतात.
बचत ऑटोमेट करा – आधी स्वत:ला पैसे द्या
बहुतेकांचा बचतीचा प्लॅन असतो, पण प्रत्यक्षात बचत होत नाही कारण खर्च आधी येतो आणि बचत नंतर. म्हणूनच ऑटोमॅटिक सेव्हिंग हा अतिशय प्रभावी उपाय आहे. पगार खात्यातून बचत किंवा एसआयपीमध्ये ऑटो-डेबिट सेट केल्यास बचत आपोआप होते. हा प्रकार “पहिले स्वत:ला पैसे द्या” या सिद्धांतावर आधारित असून, दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी उत्तम मदत करतो. छोट्या रकमेतून सुरू केलेली गुंतवणूक पुढे मोठी आर्थिक सुरक्षा निर्माण करू शकते.
Money management
कर्जाचे व्यवस्थापन – अनावश्यक EMI टाळा
स्मार्ट मनी मॅनेजमेंटमध्ये कर्जावर नियंत्रण हे अत्यंत महत्त्वाचे पाऊल आहे. क्रेडिट कार्ड वापर, वैयक्तिक कर्ज, गॅजेट्सच्या EMI या गोष्टी आवश्यकतेपेक्षा जास्त झाल्या तर आर्थिक ताण निर्माण होतो. “कर्ज घेणे” हे चुकीचे नाही, पण ते उत्पन्नाच्या 30–35% पेक्षा जास्त नसावे. महाग व्याज असलेले कर्ज आधी फेडावे आणि क्रेडिट कार्ड बिल नेहमी वेळेवर भरावे. कर्ज मॅनेजमेंट चांगले झाले तर आर्थिक वाढ अधिक वेगाने होते.
गुंतवणुकीची सवय लावा – पैसा पैसाला वाढवतो
स्मार्ट आर्थिक सवयींचा सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे गुंतवणूक. फक्त बचत पुरेशी नसते; महागाईच्या काळात गुंतवणूक अनिवार्य आहे. एसआयपी, म्युच्युअल फंड, पीपीएफ, आरडी, गोल्ड ETF, NPS असे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. आपल्या ध्येयांनुसार गुंतवणूक निवडणे आवश्यक आहे—शॉर्ट टर्म, मिड टर्म आणि लॉन्ग टर्म ध्येय वेगवेगळे ठेवा. नियोजनबद्ध गुंतवणूक तुमच्या आर्थिक भविष्यास सुरक्षित करते.(Money Management)
खर्चांचे ट्रॅकिंग आणि बजेटचा नियमित आढावा
महिन्यातील प्रत्येक खर्चाची नोंद करून बजेट ट्रॅक करणे ही सवय आर्थिक आरोग्य मजबुत करते. मोबाईल अॅप्स, एक्सेल शीट किंवा साधे नोटबुक—कोणताही पर्याय वापरता येतो. कुठे अनावश्यक खर्च वाढत आहे, कुठे बचत करता येईल, हे स्पष्ट दिसते. प्रत्येक ३ महिन्यांनी आपल्या आर्थिक उद्दिष्टांचा आणि गुंतवणुकीचा आढावा घेतल्यास आर्थिक मार्ग अधिक स्पष्ट मिळतो.
Latest Marathi News | News in Marathi | Live news Updates in Marathi on Trending Topics
